استعلام اموال متوفی
برای استعلام اموال متوفی، وراث و اشخاص ذینفع میتوانند از طریق مراجع ذیصلاح اقدام کنند. در این بخش، به دو روش اصلی برای استعلام اموال متوفی اشاره میکنیم:
1. مراجعه به اداره ثبت احوال:
- اولین قدم برای استعلام اموال متوفی، مراجعه به اداره ثبت احوال و اخذ گواهی حصر وراثت است.
- گواهی حصر وراثت سندی است که اسامی وراث و میزان سهم آنها از遗产 را مشخص میکند.
- برای اخذ گواهی حصر وراثت، باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی مراجعه و مدارک لازم را ارائه کنید.
- پس از اخذ گواهی حصر وراثت، میتوانید با در دست داشتن این گواهی به مراجع ذیربط برای استعلام اموال متوفی مراجعه کنید.
2. مراجعه به مراجع قضایی:
- وراث و اشخاص ذینفع میتوانند با مراجعه به دادگاه محل سکونت متوفی و طرح دعوای تحرز و تسلیم اموال ماترک، نسبت به استعلام و توقیف اموال متوفی اقدام کنند.
- در این دعوا، وراث باید مدارک و مستنداتی را ارائه کنند که نشان دهد متوفی صاحب اموال مورد نظر بوده است.
- دادگاه پس از رسیدگی به پرونده، در صورت احراز صحت ادعای وراث، حکم به تحویل اموال متوفی به آنها صادر خواهد کرد.
مراجع ذیصلاح برای استعلام اموال متوفی:
- ادارات و سازمان های دولتی: وراث می توانند با مراجعه به ادارات و سازمان های دولتی که متوفی در آنها اموال و دارایی داشته است (مانند اداره ثبت اسناد و املاک، اداره راهنمایی و رانندگی، بانک ها و موسسات مالی و اعتباری) و ارائه گواهی حصر وراثت، نسبت به استعلام اموال و دارایی های متوفی در آن مراجع اقدام کنند.
- شرکت ها و موسسات خصوصی: وراث می توانند با مراجعه به شرکت ها و موسسات خصوصی که متوفی در آنها سهم یا دارایی داشته است (مانند شرکت های تعاونی، شرکت های سهامی و …) و ارائه گواهی حصر وراثت، نسبت به استعلام سهم یا دارایی متوفی در آن شرکت ها یا موسسات اقدام کنند.
نکات مهم:
- برای استعلام اموال متوفی، ارائه گواهی حصر وراثت الزامی است.
- وراث و اشخاص ذینفع می توانند برای استعلام اموال متوفی از وکیل دادگستری نیز کمک بگیرند.
- در صورت مشاهده هرگونه اموال و دارایی متعلق به متوفی که در لیست اموال ماترک ذکر نشده است، وراث می توانند مراتب را به مراجع قضایی یا انتظامی اطلاع دهند.
مراجع ذیصلاح برای استعلام اموال متوفی در ایران:
1. اداره ثبت اسناد و املاک:
- این اداره محل ثبت رسمی املاک و مستغلات در ایران است.
- برای استعلام املاک متوفی، ورثه میتوانند با ارائه گواهی حصر وراثت به این اداره مراجعه و از املاک ثبت شده به نام متوفی مطلع شوند.
2. اداره امور بانکی و تسویه حساب بینبانکی:
- این اداره مرجع رسیدگی به امور مربوط به سپردههای بانکی متوفیان است.
- ورثه میتوانند با ارائه مدارک لازم به این اداره، از موجودی حسابهای بانکی متوفی مطلع شوند.
3. اداره کل مالیات بر ارث:
- این اداره وظیفه صدور گواهی وراثت و همچنین محاسبه و دریافت مالیات بر ارث را بر عهده دارد.
- برای دریافت گواهی وراثت، ورثه باید به این اداره مراجعه و مدارک لازم را ارائه کنند.
4. سایر مراجع:
- در برخی موارد، ممکن است اموال متوفی در سایر مراجع مانند اداره ثبت احوال، اداره دارایی، شرکتهای سهامی، سازمان بورس و اوراق بهادار و … نیز ثبت شده باشد.
- ورثه میتوانند با مراجعه به این مراجع و ارائه مدارک لازم، از اموال متوفی در این مراجع نیز مطلع شوند.
نکات مهم:
- برای استعلام اموال متوفی، ارائه گواهی حصر وراثت در بسیاری از موارد ضروری است.
- ورثه میتوانند برای انجام امور مربوط به استعلام اموال متوفی از وکیل یا متخصص حقوقی نیز کمک بگیرند.
مدارک لازم برای استعلام اموال متوفی
برای استعلام اموال متوفی، ورثه باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و اقدام به ثبت درخواست نمایند.
مدارک لازم برای این کار عبارتند از:
- گواهی حصر وراثت: این گواهی توسط یکی از دفاتر اسناد رسمی و یا از طریق شورای حل اختلاف محل سکونت متوفی صادر میشود.
- کپی برابر اصل شناسنامه و کارت ملی تمام وراث
- کپی برابر اصل سند ازدواج (برای وراث زن)
- کپی برابر اصل پروانه چاپی صادر شده توسط دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
در برخی از موارد، ممکن است به مدارک دیگری نیز نیاز باشد، از جمله:
- کپی برابر اصل وصیت نامه (در صورت وجود)
- کپی برابر اصل گواهی فوت متوفی
- اختیارنامه (در صورتی که یکی از وراث قصد داشته باشد به وکیل برای انجام مراحل قانونی وکالت دهد)
پس از ارائه مدارک، کارمند دفتر خدمات الکترونیک قضایی درخواست را در سامانه ثبت میکند و به شما یک نوبت برای مراجعه به دادگاه میدهد.
در روز مراجعه به دادگاه، قاضی پرونده را بررسی و در صورت کامل بودن مدارک، دستور صدور گواهی حصر وراثت را صادر میکند.
با استفاده از گواهی حصر وراثت، ورثه میتوانند برای انحصار وراثت اقدام و نسبت به اموال و داراییهای متوفی اقدام قانونی نمایند.
نکاتی که باید در مورد استعلام اموال متوفی به آنها توجه کرد:
- استعلام اموال متوفی فقط توسط وراث قانونی و با ارائه مدارک لازم امکانپذیر است.
- برای انجام مراحل قانونی، وراث میتوانند از وکیل نیز کمک بگیرند.
- هزینههای مربوط به استعلام اموال متوفی، طبق تعرفه قوه قضائیه محاسبه میشود.
در حال حاضر امکان استعلام اموال متوفیان به صورت کاملاً آنلاین در ایران وجود ندارد.
با این حال، در برخی از سامانهها و تارنماها میتوان تا حدی به اطلاعات مربوط به اموال متوفیان دسترسی پیدا کرد.
برخی از این سامانهها و تارنماها عبارتند از:
- سامانه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور: در این سامانه میتوان با وارد کردن اطلاعات متوفی (مانند نام، نام خانوادگی، کد ملی و تاریخ فوت) از املاک و مستغلاتی که به نام وی ثبت شده است، مطلع شد. (https://ssaa.ir/)
- سامانه اداره کل امور مالیات بر ارث: در این سامانه میتوان با وارد کردن اطلاعات متوفی (مانند نام، نام خانوادگی، کد ملی و تاریخ فوت) از وضعیت مالیاتی وی و همچنین از میزان مالیات بر ارثی که باید پرداخت شود، مطلع شد. (https://tax.gov.ir/action/do/Show/434)
- سامانه الکترونیکی قضایی: در این سامانه میتوان با وارد کردن اطلاعات پرونده مربوط به انحصار وراثت، از روند رسیدگی به پرونده و همچنین از برخی از اطلاعات مربوط به اموال متوفی مطلع شد. (https://adliran.ir/)
نکات مهم:
- اطلاعات موجود در این سامانهها و تارنماها ممکن است کامل و دقیق نباشد.
- برای استعلام تمام اموال متوفی، همچنان باید به مراجع ذیصلاح به صورت حضوری مراجعه کرد.
- ارائه گواهی حصر وراثت در بسیاری از موارد برای استعلام اموال متوفی ضروری است.
