اعتبار وصیت نامه شفاهی مشاوره حقوقی

اعتبار وصیت نامه شفاهی در ایران

وصیت نامه شفاهی در قانون ایران اعتبار دارد، اما محدودیت‌هایی نیز برای آن در نظر گرفته شده است.

موارد اعتبار وصیت نامه شفاهی:

• **در مواردی که موصی در حال مرگ باشد و فرصت کافی برای تنظیم وصیت نامه کتبی نداشته باشد، می‌تواند به طور شفاهی وصیت کند.

• در مواردی که موصیتوانایی نوشتن و امضا کردن را نداشته باشد، می‌تواند به طور شفاهی وصیت کند.

• در مواردی که ارزش وصیتکم باشد، می‌توان به وصیت نامه شفاهیاکتفا کرد.

شرایط اعتبار وصیت نامه شفاهی:

• وجود حداقل دو شاهد: برای اثبات وصیت نامه شفاهی باید حداقل دو شاهد وجود داشته باشد که وصیت را شنیده باشند.

• عدالت و وثاقت شهود: شهود باید عادل و موثق باشند.

• ثبات وصیت: محتوای وصیت باید مشخص و روشن باشد و احتمال تردید در آن وجود نداشته باشد.

• اثبات صحت وصیت: وراث یا وصی باید صحت وصیت شفاهی را به دادگاه اثبات کنند.

محدودیت های وصیت نامه شفاهی:

• عدم امکان وصیت به تمام اموال: با وصیت نامه شفاهی نمی‌توان به تمام اموال وصیت کرد.

• دشواری اثبات: اثبات وصیت نامه شفاهی دشوارتر از وصیت نامه کتبی است.

• احتمال اختلاف: احتمال ایجاد اختلاف بین وراث در خصوص وصیت شفاهی بیشتر است.

توصیه:

توصیه می‌شود که برای وصیت کردن از وصیت نامه کتبی استفاده شود. وصیت نامه کتبی اعتبار و رسمیت بیشتری دارد و اثبات آن آسان‌تر است.

انواع وصیت نامه کتبی:

• وصیت نامه عادی: وصیت نامه عادی توسط خود موصی نوشته و امضا می‌شود.

• وصیت نامه سری: وصیت نامه سری به دفترخانه اسناد رسمی سپرده می‌شود.

• وصیت نامه تشفیهی: وصیت نامه تشفیهی توسط مقامات قضایی تحریر می‌شود.

وصیت نامه شفاهی در ایران: اعتبار، شرایط و الزامات

وصیت نامه شفاهی یکی از ساده ترین انواع وصیت نامه در ایران است. در این نوع وصیت نامه، فرد متوفی وصایای خود را به طور شفاهی به یک یا چند نفر بیان می کند.

اعتبار وصیت نامه شفاهی:

برخلاف وصیت نامه محضری، وصیت نامه شفاهی از نظر قانونی از اعتبار کمتری برخوردار است.

طبق ماده 893 قانون مدنی، “وصیت باید به یکی از سه طریق ذیل باشد:

1. وصیت کتبی
2. وصیت شفاهی
3. وصیت به شهادت شهود“

و در ماده 894 همین قانون آمده است که “وصیت شفاهی نافذ نیست مگر در مورد ثلث ماترک و در صورتی که متوفی در حال صحت عقل و قوه نطق بوده و وصایای خود را به دو نفر شاهد عادل که مرد باشند، بیان کند.”

شرایط و الزامات وصیت نامه شفاهی:

• حضور دو شاهد عادل: وصیت نامه شفاهی باید در حضور دو شاهد عادل که مرد باشند، بیان شود.
• صحت عقل و قوه نطق متوفی: متوفی در هنگام بیان وصایای خود باید در صحت عقل و قوه نطق باشد.
• تعیین دقیق وصایا: وصایای متوفی باید به طور دقیق و روشن به شهود بیان شود.
• احراز صحت وصیت: اثبات صحت وصیت نامه شفاهی بر عهده ی کسانی است که به آن استناد می کنند.

محدودیت های وصیت نامه شفاهی:

• محدودیت به ثلث ماترک: وصیت نامه شفاهی فقط در مورد ثلث ماترک (یعنی یک سوم اموال متوفی) نافذ است و مازاد بر آن قابل اجرا نیست.
• عدم امکان اثبات در برخی موارد: اثبات صحت وصیت نامه شفاهی در برخی موارد دشوار است و ممکن است منجر به بروز اختلافات بین وراث شود.

نکات مهم در مورد وصیت نامه شفاهی:

• وصیت نامه شفاهی فقط در شرایط خاص و اضطراری باید مورد استفاده قرار گیرد.
• تا حد امکان وصیت نامه خود را به صورت کتبی یا محضری تنظیم کنید.
• اگر مجبور به تنظیم وصیت نامه شفاهی هستید، حتما دو شاهد عادل و مطمئن را برای حضور در هنگام بیان وصایا انتخاب کنید.

قوانین وصیت نامه شفاهی در ایران

وصیت نامه شفاهی یکی از انواع وصیت نامه در ایران است که در حضور دو شاهد عادل و با اراده آزاد و بدون اکراه یا اجبار توسط وصیت کننده بیان می‌شود.

اعتبار وصیت نامه شفاهی:

• وصیت نامه شفاهی در مقایسه با وصیت نامه محضری از نظر قانونی اعتبار کمتری دارد.
• طبق ماده 893 قانون مدنی، وصیت نامه شفاهی در صورتی نافذ است که ثابت شود وصیت کننده در حال هوشیاری و صحت عقل بوده و وصیت خود را آگاهانه و آزادانه به دو نفر شاهد عادل بیان کرده است.
• اثبات صحت وصیت نامه شفاهی بسیار دشوار است و به همین دلیل ارائه وصیت نامه کتبی (مانند وصیت نامه محضری یا دست‌نویس) توصیه می‌شود.

شرایط صحت وصیت نامه شفاهی:

• وجود دو شاهد عادل: وصیت نامه شفاهی باید در حضور دو شاهد عادل بیان شود.
• هوشیاری و صحت عقل وصیت کننده: وصیت کننده باید در حال هوشیاری و صحت عقل باشد.
• اراده آزاد: وصیت کننده باید با اراده آزاد و بدون اکراه یا اجبار اقدام به وصیت کند.
• بیان وصیت به طور کامل و صریح: وصیت کننده باید وصیت خود را به طور کامل و صریح به دو شاهد عادل بیان کند.
• شهادت شهود: دو شاهد باید پس از فوت وصیت کننده، وصیت او را در محکمه قضایی شهادت دهند.

موارد قابل وصیت در وصیت نامه شفاهی:

در وصیت نامه شفاهی می‌توان در مورد هر امری که از نظر قانونی مجاز است وصیت کرد. به عنوان مثال، می‌توان در مورد اموال و دارایی‌ها، تعیین تکلیف دیون، انتخاب قیم برای فرزندان صغیر، تعیین متولی برای انجام امور مذهبی و خیریه و غیره وصیت کرد.

نکات مهم:

• وصیت نامه شفاهی فقط در موارد خاص و هنگامی که امکان تنظیم وصیت نامه کتبی وجود ندارد کاربرد دارد.
• توصیه می‌شود که برای جلوگیری از بروز اختلاف و تسهیل اثبات وصیت، از وصیت نامه کتبی (مانند وصیت نامه محضری یا دست‌نویس) استفاده شود.
• در صورت تمایل به تنظیم وصیت نامه شفاهی، باید حداقل دو نفر شاهد عادل در حین بیان وصیت حضور داشته باشند و وصیت به طور کامل و صریح به آنها بیان شود.

این اطلاعات صرفا جهت آگاهی عمومی ارائه شده و به هیچ وجه جایگزین مشاوره حقوقی تخصصی نمی باشد. برای بررسی دقیق شرایط خود و دریافت مشاوره حقوقی در خصوص قوانین وصیت نامه شفاهی، حتما با یک وکیل یا مشاور حقوقی متخصص در امور ارث و وصیت مشورت نمایید.

موارد قابل وصیت در وصیت نامه شفاهی در ایران

طبق قانون مدنی ایران، وصیت نامه شفاهی در شرایطی خاص معتبر است و فقط برای برخی اموال و حقوق قابل اجرا خواهد بود.

موارد قابل وصیت در وصیت نامه شفاهی عبارتند از:

• وصیت به اموال و حقوق منقول: وصیت به اموال و حقوق منقول مانند وجه نقد، طلا، جواهرات، اثاثیه منزل، و وسایل نقلیه از طریق وصیت نامه شفاهی مجاز است.
• وصیت به تعهدات: وصیت به انجام تعهداتی مانند پرداخت دیون، ساخت مسجد یا مدرسه، و کمک به افراد نیازمند از طریق وصیت نامه شفاهی نیز مجاز است.
• وصیت به انتفاع: وصیت به انتفاع از اموال مانند سکونت در یک آپارتمان یا استفاده از یک باغ از طریق وصیت نامه شفاهی نیز مجاز است.

مواردی که وصیت به آنها از طریق وصیت نامه شفاهی باطل است:

• وصیت به اموال و حقوق غیرمنقول: وصیت به اموال و حقوق غیرمنقول مانند زمین، آپارتمان، و مغازه از طریق وصیت نامه شفاهی باطل و غیرقابل اجرا است.
• وصیت به امور خلاف شرع و قانون: وصیت به اموری که خلاف شرع و قانون باشد، مانند وصیت به شرب خمر یا قمار، از طریق وصیت نامه شفاهی باطل و غیرقابل اجرا است.
• وصیت به نفس: وصیت به نفس، یعنی وصیت به اینکه پس از مرگ چه کارهایی با بدن یا اموال شخص متوفی انجام شود، از طریق وصیت نامه شفاهی باطل و غیرقابل اجرا است.

نکات مهم در مورد وصیت نامه شفاهی:

• وصیت نامه شفاهی باید در حضور دو شاهد عادل و بالغ انجام شود.
• شهود باید منافی العرض نباشند، یعنی وصیت کننده را به نفع خود یا شخص ثالث وصیت نکند.
• وصیت کننده باید در زمان وصیت، سالم عقل و قوه ناطقه داشته باشد.
• محتوای وصیت نامه شفاهی باید به طور کامل و دقیق به شهود گفته شود.
• شهود باید بعد از فوت وصیت کننده، شهادت خود را در دادگاه یا نزد مرجع ذیصلاح ارائه دهند.

توصیه:

با وجود اینکه وصیت نامه شفاهی در شرایطی خاص معتبر است، اما به دلیل احتمال بروز اختلاف و عدم اثبات دقیق وصیت، توصیه می‌شود که وصیت نامه کتبی و با تنظیم سند رسمی در دفترخانه اسناد رسمی انجام شود.

وصیت نامه کتبی از نظر اثبات و اجرا به مراتب از وصیت نامه شفاهی آسان‌تر و مطمئن‌تر است.