انحصار وراثت برای زن صیغه ای در ایران
در ایران، زنی که به عقد موقت یا صیغه مردی درآمده باشد، از نظر قانونی همسر او محسوب نمیشود و در صورت فوت مرد، از او ارث نمیبرد.
دلایل:
- فقدان رابطه زوجیت دائمی: طبق قانون مدنی ایران، ارث بردن زن از شوهر مشروط به وجود رابطه زوجیت دائمی است. عقد موقت یا صیغه، ایجاد کننده رابطه زوجیت دائمی نیست و به همین دلیل، زن صیغه ای از شوهر خود ارث نمیبرد.
- عدم تصریح در قانون مدنی: در قانون مدنی ایران، هیچ مادهای به طور صریح به موضوع ارث بردن زن صیغه ای از شوهرش اشاره نکرده است.
استثنائات:
- وجود فرزند: در صورتی که از رابطه زن و مرد در عقد موقت، فرزندی متولد شده باشد، فرزند آنها از پدر و مادر خود ارث میبرد.
- وصیت: مرد میتواند با وصیت کردن، اموال خود را به هر کسی که میخواهد، از جمله زن صیغه ای خود، واگذار کند.
راه حل های پیشنهادی:
- اصلاح قانون مدنی: برخی از حقوقدانان معتقدند که باید قانون مدنی ایران اصلاح شود و به زن صیغه ای در شرایطی مانند وجود فرزند یا اثبات تمکین، حق ارث بردن از شوهر داده شود.
- استفاده از عقد دائم: برای تضمین حقوق زن و فرزندان، بهتر است عقد نکاح به طور دائم و رسمی ثبت شود.
اگر در شرایطی هستید که به عنوان زن صیغه ای زندگی میکنید، برای اطلاع از حقوق خود و راههای تامین امنیت مالی تان، به یک وکیل یا مشاور حقوقی مراجعه کنید. قوانین و مقررات مربوط به ارث در ایران پیچیده هستند و ممکن است در طول زمان تغییر کنند. برای اطمینان از آخرین اطلاعات، باید به مراجع ذیصلاح مانند وکلای متخصص در امور خانواده یا مرکز مشاوره حقوقی مراجعه کنید.
تقسیم ارث برای زن صیغه ای، موضوعی پیچیده و دارای ظرافت های حقوقی است که در قوانین ایران به طور مشخص به آن پرداخته نشده است.
در حالت کلی، زن صیغه ای در صورت فوت همسر خود، ارثی نخواهد برد. این موضوع ریشه در فقه و قانون مدنی ایران دارد.
دلایل عدم ارث بردن زن صیغه ای:
- ماهیت عقد موقت: ازدواج موقت یا صیغه، برای مدت معین و از پیش تعیین شدهای منعقد میشود. با اتمام این مدت، عقد به طور خودکار منقضی شده و زن و شوهر دیگر به یکدیگر محرم نبوده و هیچگونه رابطه حقوقی بین آنها باقی نخواهد ماند. از آنجا که هدف از ارث، حمایت از خانواده و استمرار نسل است، و در ازدواج موقت چنین امری متصور نیست، لذا زن و شوهر موقت از یکدیگر ارث نمیبرند.
- سکوت قانون: در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، به طور صریح به موضوع ارث بردن زن و شوهر در ازدواج موقت اشاره نشده است. ماده 940 این قانون که ناظر بر ارث بردن زوجین است، فقط شامل زوجینی میشود که عقد دائم بین آنها جاری شده باشد. فقدان نص صریح در قانون، به این معناست که از نظر قانون، زوجه موقت واجد شرایط ارث بردن از زوج خود نیست.
- ملاحظات فقهی: برخی از فقهای شیعه معتقدند که از آنجا که در ازدواج موقت، مهریه به عنوان بدل استمتاع (جایگزین تمتع) در نظر گرفته میشود، و زن و شوهر حقی بر اموال یکدیگر ندارند، لذا زن شایسته ارث بردن از شوهر خود نیز نخواهد بود.
استثنائات:
با وجود این که در حالت کلی، زن صیغه ای از همسر متوفای خود ارث نمیبرد، اما در برخی موارد خاص، ممکن است این اتفاق بیفتد:
- وجود فرزند مشترک: اگر زن و شوهر موقت فرزند مشترک داشته باشند، زن بر اساس قواعد حضانت و نگهداری از فرزند، میتواند از اموال پدر (شوهر متوفا) ارث ببرد.
- اثبات اجرت المثل: اگر زوجه موقت در زمان حیات زوج خود، به وی خدمات و مراقبتهایی ارائه کرده باشد، میتواند در صورت اثبات، از اموال او به عنوان اجرت المثل (حق الزحمه) ارث ببرد.
- برای کسب اطلاعات دقیقتر در مورد ارث بردن یا نبردن زوجه موقت، میتوانید به یک وکیل متخصص در امور خانواده یا یک مشاور حقوقی مراجعه کنید. همچنین میتوانید به منابع فقهی و حقوقی معتبر رجوع نمایید. قوانین مربوط به ارث، پیچیدگی های خاص خود را دارد و در این زمینه همواره توصیه می شود که برای دریافت اطلاعات دقیق و به روز، با یک متخصص حقوقی مشورت نمایید.
قوانین ارث بردن زن صیغه ای در ایران
در قانون مدنی ایران، به طور کلی، همسر صیغه ای یا منقطع از شوهر خود ارث نمی برد.
ماده ۹۴۰ قانون مدنی میگوید: “زوجین که عقد نکاح بین آنها به طور صحیح واقع شده باشد و در حین فوت یکی از آنها زنده باشند، نسبت به یکدیگر واجب التوارث هستند.”
ازدواج موقت یا صیغه، نوعی ازدواج است که برای مدت زمان مشخص و با مهریه تعیین شده انجام میشود. در این نوع ازدواج، زن و شوهر بعد از اتمام مدت صیغه، به طور خودکار از یکدیگر جدا میشوند و هیچگونه رابطه زوجیتی بین آنها باقی نمیماند.
به همین دلیل، قانون مدنی ایران ارث بردن زن صیغه ای از شوهر را به رسمیت نمیشناسد.
اما در دو استثنا، همسر صیغه ای می تواند از شوهر خود ارث ببرد:
1. بارداری: اگر در زمان فوت شوهر، همسر صیغه ای باردار باشد، در صورتی که حاملگی او ثابت شود، از شوهر خود ارث میبرد.
2. شروط ضمن عقد: در عقد نکاح موقت میتوان شروطی را ذکر کرد که در صورت تحقق آنها، زن صیغه ای از شوهر خود ارث میبرد. به عنوان مثال، میتوان شرط کرد که در صورت فوت شوهر، زن صیغه ای از اموال او تا میزان مشخصی ارث ببرد.
- برای اثبات ارث بردن زن صیغه ای در شرایط استثنایی، باید مدارک و شواهد کافی وجود داشته باشد.
- در صورت وجود اختلاف در مورد ارث بردن زن صیغه ای، باید به مراجع قضایی مراجعه کرد. این اطلاعات فقط جنبهی اطلاعرسانی دارد و نباید به عنوان مشاوره حقوقی تلقی شود. برای دریافت مشاوره حقوقی در مورد ارث بردن زن صیغه ای، باید به وکیل متخصص مراجعه کنید.
خیر، در حال حاضر طبق قانون ایران، همسر صیغه ای (همسر موقت) از شوهر خود ارث نمی برد.
این موضوع در ماده 940 قانون مدنی به صراحت بیان شده است که “زوجین که به موجب عقد صحیح به یکدیگر متزوج شده باشند، زن و شوهر محسوب می شوند و از یکدیگر ارث می برند.” از آنجایی که عقد نکاح موقت (صیغه) ارکان و شرایط عقد دائم را ندارد، مشمول این ماده قانونی نمی شود و زن و شوهر موقت از یکدیگر ارث نمی برند.
دلایل عدم ارث بردن همسر صیغه ای:
- فقدان رابطه نسبی: در ازدواج موقت، رابطه نسبی بین زن و شوهر ایجاد نمی شود، در حالی که ارث بردن بر پایه رابطه نسبی و قرابت استوار است.
- محدود بودن زمان ازدواج موقت: ازدواج موقت برای مدت زمان مشخصی منعقد می شود و با پایان یافتن آن مدت، رابطه زوجیت نیز به خودی خود منقضی می گردد. از این رو، نمی توان زن و شوهر موقت را در زمره زوجینی دانست که در زمان فوت یکی از آنها، در زوجیت یکدیگر باشند.
- فقدان تعهدات مالی و تکلیف همسرداری: در ازدواج موقت، برخلاف ازدواج دائم، تعهدات مالی و تکالیف همسرداری مانند پرداخت نفقه، بر عهده شوهر نیست.
مواردی که زن صیغه ای می تواند از شوهر خود ارث ببرد:
- وصیت: در صورتی که شوهر متوفی در وصیت نامه خود، اموالی را به همسر صیغه ای خود اختصاص داده باشد، وی می تواند بر اساس وصیت نامه از اموال متوفی ارث ببرد.
- شروط ضمن عقد: در برخی موارد، ممکن است در ضمن عقد نکاح موقت، شرطی در خصوص ارث بردن زن صیغه ای درج شده باشد. در این صورت، با اثبات این شرط در دادگاه، زن صیغه ای می تواند از اموال شوهر متوفی ارث ببرد.
به زنان و مردانی که قصد ازدواج موقت دارند، توصیه می شود قبل از اقدام به این امر، از مشاوره حقوقی استفاده کنند تا از حقوق و تعهدات خود در این نوع ازدواج به طور کامل آگاه شوند. این اطلاعات جنبه آموزشی دارد و نباید به عنوان مشاوره حقوقی تلقی شود. برای دریافت مشاوره دقیق در مورد مسائل مربوط به ارث، باید به یک وکیل یا کارشناس حقوقی مراجعه کنید.
درسته که طبق قانون مدنی ایران، در حال حاضر همسر صیغه ای (همسر موقت) به طور مستقیم از شوهر خود ارث نمی برد، اما در برخی موارد خاص امکان ارث بردن برای این زن وجود داره.
1. وصیت:
مهمترین موردی که زن صیغه ای میتونه از طریق اون ارث ببره، وصیت شوهر متوفیه. یعنی اگر مرد در وصیت نامه ی خودش، اموال یا سهمی از اموالشو به همسر صیغه ای خودش اختصاص داده باشه، زن میتونه بعد از فوت شوهر با مراجعه به دادگاه و اثبات صحت وصیت نامه، ارث خودشو دریافت کنه.
2. شرط ضمن عقد:
در برخی موارد خاص، ممکنه در ضمن عقد نکاح موقت، شرطی در خصوص ارث بردن زن صیغه ای درج شده باشه. این شرط باید به طور واضح و روشن در عقد نوشته شده باشه و توسط دو شاهد معتبر امضا شده باشه. در این صورت، با اثبات این شرط در دادگاه، زن صیغه ای میتونه از اموال شوهر متوفی ارث ببرد.
3. فسخ نکاح به دلیل عسر و حرج:
اگر زن صیغه ای در اثر ازدواج موقت دچار عسر و حرج شده باشه و بتونه این موضوع رو در دادگاه ثابت کنه، میتونه از دادگاه تقاضای فسخ نکاح کنه. در این صورت، حکم فسخ نکاح به دلیل عسر و حرج، مشابه طلاق رجعی تلقی میشه و زن در زمان عده از شوهرش ارث می برد.
4. انقضای مدت نکاح در زمان بیماری شوهر:
اگر شوهر در زمان بیماری، با زنی به طور موقت ازدواج کنه و قبل از بهبودی و یا قبل از انقضای مدت نکاح فوت کنه، زن از اون ارث می برد. البته این مورد شرایط خاص خودشو داره و باید توسط کارشناس حقوقی بررسی بشه.
نکات مهم:
- در تمام این موارد، زن صیغه ای باید رابطه ی زوجیت خودشو با شوهر متوفی ثابت کنه.
- اثبات رابطه ی زوجیت معمولا از طریق شهود، گواهی صیغه نامه و یا سایر دلایل و مدارک ممکنه.
- برای دریافت مشاوره دقیق در مورد ارث بردن زن صیغه ای، حتما باید به یک وکیل یا کارشناس حقوقی مراجعه کرد. این اطلاعات جنبه آموزشی دارد و نباید به عنوان مشاوره حقوقی تلقی شود. برای دریافت مشاوره دقیق در مورد مسائل مربوط به ارث، باید به یک وکیل یا کارشناس حقوقی مراجعه کنید.