انواع شکایت حقوقی در ایران
در نظام حقوقی ایران، دعوای حقوقی به تنازعی اطلاق میشود که بین دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی در زمینه مطالبه حق یا استیفای حقوق ایجاد میشود و خواهان مدعی است که حقی از او ضایع شده و تقاضای احقاق آن را از دادگاه دارد.
انواع دعاوی حقوقی:
- بر اساس موضوع دعوا:
- دعاوی مربوط به اموال و املاک: مانند دعاوی ملکی، دعاوی مربوط به قراردادها، دعاوی ثبتی و …
- دعاوی مربوط به خانواده: مانند دعاوی طلاق، نفقه، حضانت فرزند، ارث و میراث و …
- دعاوی مربوط به مسئولیت مدنی: مانند دعاوی ناشی از تصادفات، دعاوی ناشی از ایراد صدمه بدنی، دعاوی ناشی مال و …
- دعاوی مربوط به اشخاص: مانند دعاوی مربوط به حجر، امین، وصیت و …
- دعاوی مربوط به تعهدات: مانند دعاوی ناشی از قرارداد، ضمان و …
- بر اساس نوع رسیدگی:
- دعاوی مالی: دعاوی که در آنها خواهان تقاضای پرداخت وجه یا مال از خوانده دارد.
- دعاوی غیرمالی: دعاوی که در آنها خواهان تقاضای امری غیرمالی از خوانده دارد، مانند الزام به انجام تعهد، فسخ قرارداد و …
مراحل طرح دعوای حقوقی:
- تنظیم دادخواست: خواهان باید دادخواستی را تنظیم کند که در آن مشخصات خواهان و خوانده، شرح دعوا، خواسته و دلایل و مستندات مربوط به دعوا ذکر شده باشد.
- ارائه دادخواست به دادگاه: دادخواست باید به دادگاه صالح ارائه شود.
- رسیدگی به دعوا: دادگاه به دعوا رسیدگی میکند و در صورت لزوم، از طرفین دعوا استعلام میگیرد و دلایل و مستندات آنها را بررسی میکند.
- مذاکرات: دادگاه ممکن است برای صلح و سازش بین طرفین دعوا اقدام کند.
- صدور حکم: دادگاه پس از رسیدگی به دعوا، حکم مناسب را صادر میکند.
نکات مهم:
- هزینه دادرسی: طرح دعوای حقوقی هزینه دارد که باید توسط خواهان پرداخت شود.
- وکیل: خواهان میتواند برای طرح دعوای خود از وکیل استفاده کند.
- تجدید نظر: احکام صادره از دادگاهها قابل تجدید نظر در مراجع بالاتر قضایی هستند.
توجه:
- اطلاعات ارائه شده در این پاسخ فقط جنبهی اطلاعرسانی دارد و به هیچ وجه جایگزین مشاوره حقوقی تخصصی نیست.
- برای کسب اطلاعات دقیقتر در مورد انواع دعاوی حقوقی، شرایط طرح دعوا، مراحل رسیدگی و … میتوانید به یک وکیل متخصص مراجعه کنید.
شکایت حقوقی چیست؟
شکایت حقوقی در ایران، به اقدامی حقوقی گفته میشود که توسط خواهان علیه خوانده به منظور استیفای حقوق و تثبیت مطالبات خود مطرح میشود.
هدف از طرح شکایت حقوقی، احقاق حق و جبران خسارات به خواهان است.
موارد قابل طرح در شکایت حقوقی:
- مطالبه دیون: مطالبه پول، کالا یا خدمات که خوانده به خواهان بدهکار است.
- مطالبه مهریه: مطالبه مهریه توسط زن از شوهر.
- مطالبه نفقه: مطالبه نفقه توسط زن، فرزند یا پدر و مادر از کسی که به آنها نفقه تعلق دارد.
- تقسیم اموال مشترک: تقسیم اموال مشترک بین زن و شوهر پس از طلاق.
- خلع ید: استرداد ملک یا مالی که به طور غیرقانونی در تصرف خوانده است.
- اثبات مالکیت: اثبات مالکیت خواهان نسبت به ملک یا مالی خاص.
- فسخ قرارداد: فسخ قرارداد به دلیل عدم انجام تعهدات از سوی یکی از طرفین.
- مطالبه خسارات: مطالبه خسارات وارده به خواهان در اثر اقدامات غیرقانونی خوانده.
مراحل طرح شکایت حقوقی:
- تعیین مرجع صالح: اولین قدم برای طرح شکایت حقوقی، تعیین مرجع صالح برای رسیدگی به آن است.
- برخی از دعاوی در دادگاه عمومی و انقلاب رسیدگی میشوند.
- برخی دیگر از دعاوی در دادگاههای تخصصی، مانند دادگاه خانواده و دادگاه املاک رسیدگی میشوند.
-
تنظیم دادخواست: خواهان باید دادخواست را به طور کتبی تنظیم کند و در آن مشخصات کامل خود و خوانده، تاریخ و مکان وقوع ضرر و زیان، نحوه وقوع ضرر و زیان، دلیل و مستندات مربوط به ضرر و زیان و خواستههای خود را ذکر کند.
-
ارائه دادخواست به مرجع صالح: خواهان باید دادخواست را به همراه مدارک و مستندات مربوطه به مرجع صالح ارائه دهد.
-
رسیدگی به دعوا: مرجع صالح پس از بررسی دادخواست و مدارک و مستندات، در صورت احراز وجود شرایط قانونی، اقدام به احضار خوانده و رسیدگی به دعوا میکند.
-
صدور رأی: پس از اتمام رسیدگی، مرجع صالح رأی خود را در خصوص دعوا صادر میکند.
آثار طرح شکایت حقوقی:
- آغاز فرآیند رسیدگی به دعوا
- احتمال احقاق حق خواهان
- احتمال جبران خسارات وارده به خواهان
نکات مهم:
- **طرح شکایت حقوقی نیازی به وکیل ندارد، اما میتوان از وکیل برای تنظیم دادخواست و پیگیری پرونده استفاده کرد.
- هزینه طرح شکایت حقوقی نسبتاً پایین است.
- در صورت اثبات دعوا، خوانده به پرداخت خواستههای خواهان و هزینههای دادرسی محکوم میشود.
توجه: مطالب ارائه شده در این پاسخ صرفاً جنبه اطلاعرسانی داشته و به منزله مشاوره حقوقی نیست. برای بررسی دقیق وضعیت خود و دریافت مشاوره حقوقی، باید به وکیل یا کارشناس حقوقی مراجعه کنید.
موارد قابل طرح در شکایت حقوقی
در شکایت حقوقی، خواهان باید به طور دقیق و کامل خواسته خود و دلایل و مستندات آن را بیان کند تا مرجع رسیدگی کننده به دعوی بتواند به درستی به موضوع رسیدگی کند.
موارد کلی که باید در شکایت حقوقی قید شوند عبارتند از:
مشخصات خواهان:
- نام و نام خانوادگی
- آدرس محل سکونت
- شماره تلفن
- کد ملی
مشخصات خوانده:
- نام و نام خانوادگی
- آدرس محل سکونت
- در صورت امکان، شغل و سایر مشخصات
موضوع دعوی:
- نوع خواسته خواهان ( مطالبه طلب، الزام به انجام تعهد، خلع ید، …)
- شرح کامل موضوع دعوی
دلایل و مستندات:
- شهود و سایر افرادی که میتوانند شهادت به نفع خواهان بدهند
- اسناد و مدارک مربوط به دعوی (قرارداد، سند، قبض، …)
درخواستها:
- حکم به خواسته خواهان
- خسارات وارده به خواهان
نکات مهم:
- شکایت حقوقی باید به طور کتبی تنظیم شود و به امضای خواهان برسد.
- در صورت وجود وکیل، وکیل خواهان نیز میتواند به جای او شکایت را امضا کند.
- شکایت حقوقی باید به دادگاه یا مرجع قضایی صالح ارائه شود.
- خواهان باید در هنگام ارائه شکایت، مدارک و مستندات مربوط به دعوی را نیز به دادگاه یا مرجع قضایی ارائه دهد.
- در صورت عدم ارائه مدارک و مستندات کافی، ممکن است به دعوی خواهان ترتیب اثر داده نشود.
مواردی که میتوان در شکایت حقوقی به آنها اشاره کرد:
- هرگونه اطلاعاتی که میتواند به اثبات دعوی خواهان کمک کند.
- استدلالهای حقوقی در خصوص خواسته خواهان
- سوابق و رویه قضایی مرتبط با موضوع دعوی
توجه: مطالب ارائه شده در این پاسخ صرفاً جنبه اطلاعرسانی داشته و به منزله مشاوره حقوقی تخصصی تلقی نمیشود. برای دریافت مشاوره در خصوص تنظیم شکایت حقوقی، لازم است به وکیل یا کارشناس حقوقی ذیصلاحیت مراجعه کنید.
- شکایت حقوقی
- دعوی
- خواهان
- خوانده
- خواسته
- دلایل و مستندات
- دادگاه یا مرجع قضایی صالح
در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص هر یک از این مفاهیم، میتوانید سوال خود را مطرح کنید.
مراحل طرح شکایت حقوقی
طرح شکایت حقوقی فرآیندی است که طی آن، یک شخص حقیقی یا حقوقی (شاکی) به دلیل تضییع حقوق خود توسط شخص دیگر (متشاکی)، به مراجع قضایی مراجعه و تقاضای رسیدگی و احقاق حق خود را میکند.
مراحل طرح شکایت حقوقی به طور کلی به شرح زیر است:
1. تنظیم دادخواست:
- اولین قدم برای طرح شکایت حقوقی، تنظیم دادخواست است.
- دادخواست باید به زبان فارسی و در دو نسخه تنظیم شود.
- در دادخواست باید مشخصات کامل شاکی و متشاکی، موضوع شکایت، شرح کامل ماجرا، دلایل و مستندات شاکی، و خواسته یا خواستههای شاکی قید شود.
2. پرداخت هزینه دادرسی:
- برای تقدیم دادخواست به دادگاه، باید هزینه دادرسی پرداخت شود.
- میزان هزینه دادرسی بسته به نوع دعوا و خواستهها متفاوت است.
- هزینه دادرسی باید به دفتر خدمات الکترونیک قضایی پرداخت شود.
3. ارائه دادخواست به دفتر خدمات الکترونیک قضایی:
- پس از تنظیم و پرداخت هزینه دادرسی، باید دو نسخه از دادخواست را به دفتر خدمات الکترونیک قضایی واقع در مجتمعهای قضایی سراسر کشور ارائه دهید.
- در دفتر خدمات الکترونیک قضایی، پرونده قضایی شما تشکیل میشود و به شعبه رسیدگی کننده ارجاع داده میشود.
4. ابلاغ دادخواست به متشاکی:
- پس از ارجاع پرونده به شعبه رسیدگی کننده، دادخواست به متشاکی ابلاغ میشود.
- متشاکی پس از ابلاغ دادخواست، مهلت قانونی برای پاسخگویی و ارائه لایحه دفاعیه خواهد داشت.
5. برگزاری جلسات رسیدگی:
- پس از پاسخگویی متشاکی، دادگاه در زمان مقرر جلسه رسیدگی را برگزار میکند.
- در جلسه رسیدگی، شاکی و متشاکی حضور یافته و دلایل و مستندات خود را ارائه میدهند.
- قاضی پس از استماع اظهارات طرفین و بررسی دلایل و مستندات، رأی خود را صادر میکند.
6. صدور رأی:
- رأی دادگاه به طرفین دعوا ابلاغ میشود.
- در صورت عدم رضایت هر یک از طرفین از رأی دادگاه، میتوانند در مهلت مقرر به آن اعتراض کنند.
7. رسیدگی به اعتراض:
- در صورت اعتراض هر یک از طرفین، پرونده به دادگاه تجدید نظر ارسال میشود.
- دادگاه تجدید نظر پس از بررسی پرونده، رأی نهایی را صادر میکند.
نکات مهم:
- برای طرح شکایت حقوقی، نیازی به حضور وکیل نیست.
- با این حال، توصیه میشود که برای تنظیم دادخواست و پیگیری پرونده از وکیل متخصص استفاده کنید.
- هزینه وکیل بسته به نوع دعوا و پیچیدگی پرونده متفاوت است.
- مدت زمان رسیدگی به دعاوی حقوقی بسته به نوع دعوا و حجم پرونده متفاوت است.
توجه: مطالب ارائه شده در این پاسخ صرفاً جنبه اطلاعرسانی داشته و مشاوره حقوقی محسوب نمیشود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مراحل طرح شکایت حقوقی و نحوه پیگیری آن، باید به وکیل متخصص مراجعه کنید.
