جرایم کارفرمایی در ایران
قانون کار در ایران، برای حمایت از حقوق کارگران، جرایمی را برای کارفرمایان در نظر گرفته است.
موارد جرایم کارفرمایی:
- عدم پرداخت حقوق و مزایا:
- عدم پرداخت حقوق و مزایای قانونی کارگر در موعد مقرر
- پرداخت حقوق و مزایای کمتر از نرخ قانونی
- عدم پرداخت اضافه کاری، تعطیل کاری و کار در شب
- عدم پرداخت حق بیمه و مالیات
- اخراج غیرقانونی:
- اخراج بدون حکم مراجع قانونی ذیصلاح
- اخراج بدون پرداخت حقوق و مزایای معوقه
- اخراج به دلیل عضویت در تشکلهای کارگری
- اخراج به دلیل نژاد، مذهب، جنسیت و …
- ایجاد شرایط ناایمن کار:
- عدم رعایت الزامات ایمنی و بهداشت کار
- عدم ارائه تجهیزات حفاظتی فردی به کارگران
- به کارگیری افراد زیر سن قانونی
- به کارگیری زنان در مشاغل سخت و زیان آور
- تجاوز به حقوق و آزادیهای کارگران:
- توهین و تحقیر کارگران
- ضرب و شتم و آزار و اذیت کارگران
- سلب آزادی بیان و تشکل از کارگران
- ایجاد مزاحمت برای فعالیتهای تشکلهای کارگری
- سایر جرایم:
- عدم صدور قرارداد کتبی برای کارگران
- عدم بیمه کردن کارگران
- عدم پرداخت مرخصی استعلاجی
- عدم پرداخت کمک هزینه اولاد و ازدواج
- عدم ارائه آموزشهای لازم به کارگران
مجازات جرایم کارفرمایی:
- مجازات جرایم کارفرمایی بسته به نوع، شدت و تکرار جرم، از تذکر و اخطار تا جزای نقدی، حبس و پلمپ محل کار متغیر است.
مراجع رسیدگی به جرایم کارفرمایی:
- وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
- مراجع حل اختلاف اداره کار
- دادگاههای عمومی و انقلاب
توجه:
- کارگران در صورت مشاهده هرگونه تخلف از سوی کارفرما، میتوانند به مراجع ذیصلاح شکایت کنند.
- هدف از قوانین مربوط به جرایم کارفرمایی، حمایت از حقوق کارگران و ایجاد محیط کار امن و سالم برای آنها است.
توصیه:
- کارگران باید از حقوق خود آگاه باشند و در صورت مشاهده هرگونه تخلف از سوی کارفرما، سکوت نکنند و برای احقاق حقوق خود تلاش کنند.
- کارفرمایان نیز باید قوانین مربوط به کار را رعایت کنند و محیط کار امن و سالم برای کارگران خود فراهم کنند.
در قانون کار جمهوری اسلامی ایران، جرایم متعددی برای کارفرمایان در نظر گرفته شده است که هریک با توجه به نوع و شدت جرم، مجازاتهای خاص خود را دارد.
برخی از مهمترین جرایم کارفرمایی و مجازاتهای آنها عبارتند از:
- عدم انعقاد قرارداد کتبی: مطابق ماده 18 قانون کار، کارفرما مکلف است قبل از شروع کار با کارگر، قرارداد کتبی کار را تنظیم و به امضای دو طرف برساند. در صورت عدم انعقاد قرارداد کتبی، کارفرما به ازای هر ماه به نسبت مدت کار انجام شده به کارگر دیرکرد پرداخت میکند.
- پرداخت نکردن به موقع حقوق و مزایا: مطابق ماده 35 قانون کار، حقوق کارگر باید طبق قرارداد و در موعد مقرر پرداخت شود. در صورت تاخیر در پرداخت حقوق، کارگر میتواند از کار خود دست کشیده و از کارفرما مطالبه خسارت کند. همچنین، کارفرما مکلف به پرداخت مزایای قانونی کارگر مانند عیدی، پاداش، بن سفر، بن مسکن و… است و در صورت عدم پرداخت، به ازای هر روز تاخیر به نسبت مبلغ مربوطه به کارگر دیرکرد پرداخت میشود.
- تعطیلی غیرمجاز کارگاه: مطابق ماده 72 قانون کار، کارفرما فقط در موارد قانونی میتواند اقدام به تعطیلی کارگاه کند. در غیر این صورت، کارگر حق دریافت حقوق و مزایای خود را در طول دوره تعطیلی خواهد داشت.
- سوء استفاده از افراد زیر 15 سال: مطابق ماده 79 قانون کار، به کارگیری افراد زیر 15 سال در کارگاه ممنوع است. در صورت مشاهده این تخلف، کارفرما به پرداخت جزای نقدی در وجه دولت محکوم میشود.
- آزار و اذیت و سوء رفتار با کارگر: مطابق ماده 63 قانون کار، هیچ کس حق ندارد به حقوق یا آزادی های دیگری تجاوز کند یا آنها را محدود نماید. آزار و اذیت و سوء رفتار با کارگر جرم محسوب شده و مرتکب به مجازاتهای قانونی خواهد رسید.
- عدم رعایت مقررات ایمنی و بهداشت کار: مطابق ماده 105 قانون کار، کارفرما مکلف است محیط کار را به گونهای ایمن و بهداشتی نگه دارد و از وسایل و تجهیزات حفاظت فردی و جمعی مناسب برای کارگران استفاده کند. در صورت عدم رعایت این مقررات، کارگر میتواند از کار خود دست کشیده و از کارفرما مطالبه خسارت کند.
علاوه بر موارد فوق، جرایم دیگری نیز برای کارفرمایان در قانون کار و سایر قوانین مرتبط پیشبینی شده است.
برای اطلاع از جزئیات دقیق هر جرم و مجازات آن، باید به قانون کار و سایر قوانین مربوطه مراجعه کرد.
توجه:
- اطلاعات ارائه شده در این پاسخ فقط جنبه اطلاع رسانی داشته و نباید به عنوان مشاوره حقوقی تلقی شود. برای کسب اطلاعات دقیق تر در مورد جرایم کارفرمایی و مجازات های آن، باید به یک وکیل مجرب مراجعه کنید.
موارد جرایم کارفرمایی در قانون کار ایران:
قانون کار ایران موارد متعددی را به عنوان جرایم کارفرمایی تلقی کرده و برای آنها مجازات تعیین کرده است. برخی از مهمترین این جرایم عبارتند از:
1. عدم پرداخت حقوق و مزایا:
- عدم پرداخت حقوق به موقع: مطابق ماده 35 قانون کار، کارفرما موظف است حقوق کارگر را به طور مرتب در آخر هر ماه و یا در مقاطع زمانی کوتاهتر متناسب با نوع کار به وی پرداخت کند. عدم پرداخت حقوق به موقع جرم محسوب میشود و کارفرما به پرداخت دیرکرد و همچنین جبران خسارات وارده به کارگر محکوم میشود.
- عدم پرداخت مزایای قانونی: کارفرما موظف است علاوه بر حقوق، مزایای قانونی مانند عیدی، پاداش، بن، حق مسکن، حق اولاد و … را نیز به کارگر پرداخت کند. عدم پرداخت هر یک از این مزایا جرم محسوب میشود و کارفرما به پرداخت آن و همچنین جبران خسارات وارده به کارگر محکوم میشود.
2. اخراج غیرقانونی:
- اخراج بدون حکم مراجع قانونی: مطابق ماده 27 قانون کار، کارفرما فقط در موارد مشخصی مانند سوء رفتار کارگر، عدم انجام تعهدات، غیبت غیرموجه و … میتواند با حکم مراجع قانونی مانند اداره کار و امور اجتماعی و یا دادگاه کار، کارگر را اخراج کند. اخراج کارگر بدون حکم مراجع قانونی جرم محسوب میشود و کارفرما موظف است کارگر را به کار بازگرداند و حقوق و مزایای دوران اخراج را نیز به وی پرداخت کند.
- اخراج بدون پرداخت مطالبات معوقه: در صورت اخراج قانونی کارگر، کارفرما موظف است قبل از اخراج، تمام مطالبات معوقه کارگر مانند حقوق، مزایا، سنوات و … را به وی پرداخت کند. عدم پرداخت مطالبات معوقه جرم محسوب میشود و کارفرما به پرداخت آن و همچنین جبران خسارات وارده به کارگر محکوم میشود.
3. عدم رعایت مقررات ایمنی و بهداشت کار:
- فراهم نکردن محیط کار ایمن: کارفرما موظف است محیط کار را به گونهای ایمن و سالم برای کارگران فراهم کند و از بروز حوادث و بیماریهای ناشی از کار جلوگیری کند. عدم رعایت مقررات ایمنی و بهداشت کار جرم محسوب میشود و کارفرما در صورت وقوع حادثه برای کارگر، به پرداخت دیه و خسارات وارده به وی محکوم میشود.
- عدم ارائه آموزشهای لازم: کارفرما موظف است به کارگران آموزشهای لازم در خصوص نحوه انجام کار و رعایت مسائل ایمنی و بهداشت کار را ارائه دهد. عدم ارائه آموزشهای لازم جرم محسوب میشود و کارفرما در صورت وقوع حادثه برای کارگر، به پرداخت دیه و خسارات وارده به وی محکوم میشود.
4. سایر جرایم:
- تبعیض: کارفرما حق ندارد در قبال کارگران خود تبعیض قائل شود و باید با همه آنها به طور یکسان رفتار کند. تبعیض در قبال کارگران جرم محسوب میشود و کارفرما به پرداخت غرامت به کارگر مورد تبعیض قرار گرفته محکوم میشود.
- سوء استفاده از کار کودکان: به کارگیری کودکان زیر 15 سال در کار ممنوع است و کارفرما در صورت به کارگیری کودکان زیر 15 سال، به مجازات حبس و جزای نقدی محکوم میشود.
- آزار و اذیت: کارفرما حق ندارد کارگران خود را مورد آزار و اذیت قرار دهد. آزار و اذیت کارگران جرم محسوب میشود و کارفرما به مجازات حبس و جزای نقدی محکوم میشود.
موارد فوق فقط خلاصهای از مهمترین جرایم کارفرمایی در قانون کار ایران است و برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، میتوانید به قانون کار و یا به یک وکیل یا متخصص حقوقی مراجعه کنید.