جنون ادواری

اختلال دوقطبی، که قبلاً به عنوان جنون ادواری شناخته می‌شد، یک بیماری روانی است که باعث نوسانات خلقی شدید می‌شود. این نوسانات خلقی می‌توانند از افسردگی شدید تا شیدایی (احساسات شدید شادی، انرژی یا بی‌قراری) را شامل شوند.

انواع اختلال دوقطبی:

• اختلال دوقطبی نوع 1: این نوع شدیدترین نوع اختلال دوقطبی است. دوره‌های شیدایی یا افسردگی شدید را شامل می‌شود.
• اختلال دوقطبی نوع 2: این نوع شامل دوره‌های افسردگی متوسط ​​تا شدید و دوره‌های خفیف‌تر شیدایی (به نام هیپومانیا) می‌شود.
• اختلال سیکلوتایمیک: این نوع شامل نوسانات خلقی خفیف‌تر بین افسردگی و شیدایی خفیف (هیپومانیا) می‌شود.

علائم اختلال دوقطبی:

علائم اختلال دوقطبی بسته به نوع و شدت بیماری می‌تواند متفاوت باشد.

علائم شیدایی یا هیپومانیا:

• احساس شادی، انرژی یا بی‌قراری شدید
• کاهش نیاز به خواب
• صحبت کردن سریع یا پرش از یک فکر به فکر دیگر
• افزایش فعالیت بدنی
• تصمیم‌گیری‌های بی‌دقت یا خطرناک
• توهم یا هذیان (در موارد شدید)

علائم افسردگی:

• احساس غم، ناامیدی یا پوچی
• از دست دادن علاقه یا لذت به فعالیت‌ها
• تغییرات در اشتها
• مشکلات خواب
• احساس خستگی یا کمبود انرژی
• مشکلات در تمرکز، تفکر یا تصمیم‌گیری
• افکار مرگ یا خودکشی

تشخیص اختلال دوقطبی:

تشخیص اختلال دوقطبی توسط یک متخصص بهداشت روان مانند روانپزشک یا روانشناس انجام می‌شود. برای تشخیص، پزشک در مورد سابقه پزشکی و علائم شما سوال می‌کند و ممکن است معاینه فیزیکی انجام دهد و آزمایش‌های روانپزشکی تجویز کند.

درمان اختلال دوقطبی:

درمان اختلال دوقطبی معمولاً شامل ترکیبی از دارو و درمان است.

• داروها: داروهای مختلفی برای کمک به کنترل علائم اختلال دوقطبی وجود دارد، مانند ** تثب کننده‌های خلقی، ضدافسردگی‌ها و ضدروان‌پریشی‌ها.**
• درمان: درمان می‌تواند به شما کمک کند تا علائم خود را مدیریت کنید، روابط خود را بهبود ببخشید و با استرس کنار بیایید. انواع مختلفی از درمان وجود دارد، مانند درمان شناختی رفتاری (CBT) و درمان بین فردی (IPT).

اختلال دوقطبی یک بیماری مزمن است، اما با درمان مناسب، اکثر افراد می‌توانند علائم خود را کنترل کرده و زندگی سالم و پرباری داشته باشند.

جنون ادواری و طلاق در ایران

در قانون ایران، جنون یکی از مواردی است که می تواند موجب فسخ نکاح یا طلاق شود.

فسخ نکاح به دلیل جنون:

• طبق ماده 1122 قانون مدنی، هرگاه یکی از زوجین در حال نکاح دچار جنون شود، طرف مقابل حق فسخ نکاح را دارد.
• فسخ نکاح به دلیل جنون، نیاز به حکم دادگاه ندارد و طرف سالم می تواند با مراجعه به دفاتر اسناد رسمی و ثبت طلاق، نکاح را فسخ کند.

طلاق به دلیل جنون:

• در صورتی که یکی از زوجین در زمان زوجیت دچار جنون شود، طرف مقابل می تواند از دادگاه تقاضای طلاق کند.
• در این مورد، طلاق از نوع طلاق رجعی خواهد بود.
• یعنی زوج در زمان عقل می تواند به همسر خود رجوع کند.
• البته، رجوع منوط به رضایت زوجه نیز می باشد.

شرایط طلاق به دلیل جنون:

• برای اینکه جنون یکی از زوجین موجب طلاق شود، باید شرایط زیر احراز شود:
  • جنون باید ثابت شده باشد.
  • جنون باید مستقر باشد.
  • جنون باید نوعی باشد که از نظر شرعی موجب حجر باشد.

اثبات جنون:

• برای اثبات جنون می توان از مدارک پزشکی، شهادت شهود و یا نظر کارشناس استفاده کرد.
• در نهایت، دادگاه با بررسی مدارک و شواهد، در مورد اثبات یا عدم اثبات جنون تصمیم گیری خواهد کرد.

استقرار جنون:

• جنون زمانی مستقر محسوب می شود که به طور مداوم و بدون وقفه ادامه داشته باشد.
• اگر جنون به طور موقت و گذرا باشد، موجب طلاق نخواهد شد.

حجر:

• حجر به معنای ناتوانی شخص در اداره امور مالی و حقوقی خود است.
• انواع مختلفی از حجر وجود دارد، از جمله حجر جنون.
• اگر جنون به حدی باشد که شخص را از اداره امور خود ناتوان کند، موجب حجر خواهد شد.

نکات:

• در مورد طلاق به دلیل جنون، نظر کارشناس پزشکی قانونی نیز اخذ می شود.
• در برخی از موارد، دادگاه ممکن است به جای طلاق، حکم طلاق خلع را صادر کند.
• در طلاق خلع، زوجه در مقابل بذل مال به زوج، طلاق خود را از دادگاه می گیرد.

موارد قابل ذکر:

• در صورتی که متوفی در زمان حیات خود دچار جنون ادواری بوده باشد، وراث وی می توانند با اثبات این موضوع، از طلاق بائن او بهره مند شوند.
• همچنین، در صورتی که یکی از زوجین در اثر جنون ادواری اقدام به خودآزاری یا دگرآزاری نماید، طرف مقابل می تواند با اثبات این موضوع، از طلاق به دلیل عسر و حرج استفاده کند.

اثبات جنون ادواری در ایران

اثبات جنون ادواری در ایران به دلیل ماهیت پیچیده و متناوب این اختلال روانی، امری دشوار است. با این حال، راهکارهای قانونی و پزشکی برای اثبات این امر وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:

1. مراجعه به پزشک متخصص:

• اولین قدم برای اثبات جنون ادواری، مراجعه به یک پزشک متخصص اعصاب و روان یا روانپزشک است.
• پزشک متخصص با معاینات بالینی، بررسی سابقه پزشکی و انجام تست های روانشناسی، می تواند ابتلای فرد به جنون ادواری را تشخیص دهد.
• در صورت تشخیص جنون ادواری، پزشک گواهی مبنی بر ابتلای فرد به این اختلال صادر خواهد کرد.

2. جمع آوری مدارک:

• علاوه بر گواهی پزشک، جمع آوری مدارک و شواهدی که نشان دهنده رفتارهای غیرطبیعی و ادواری فرد در زمان های مختلف باشد، می تواند در اثبات جنون ادواری موثر باشد.
• این مدارک می توانند شامل موارد زیر باشند:
  • شهادت شهود: شهادت افرادی که شاهد رفتارهای غیرطبیعی فرد در زمان های مختلف بوده اند، می تواند دلیلی بر ابتلای وی به جنون ادواری باشد.
  • مستندات تصویری یا صوتی: فیلم ها، عکس ها و یا ضبط های صوتی که حاوی رفتارهای غیرطبیعی فرد باشند، می توانند به عنوان مدرک مورد استفاده قرار گیرند.
  • مستندات پزشکی: سوابق بستری در بیمارستان یا تحت نظر پزشک به دلیل اختلالات روانی، می تواند نشان دهنده ابتلای فرد به جنون ادواری باشد.

3. طرح دعوا در دادگاه:

• پس از جمع آوری مدارک و شواهد کافی، می توان در دادگاه خانواده یا سایر مراجع قضایی ذیصلاح، دادخواست اثبات جنون ادواری را مطرح کرد.
• در دادخواست باید مدارک و شواهد جمع آوری شده ضمیمه شود.

4. رسیدگی در دادگاه:

• در دادگاه، قاضی به بررسی مدارک و شواهد ارائه شده و همچنین نظرات کارشناسان پزشکی و روانشناسی می پردازد.
• در برخی موارد، قاضی ممکن است دستور معاینه مجدد فرد توسط پزشک متخصص را صادر کند.
• در نهایت، قاضی با توجه به بررسی های انجام شده، رأی خود را مبنی بر اثبات یا عدم اثبات جنون ادواری صادر خواهد کرد.

نکات:

• اثبات جنون ادواری در دادگاه فرآیندی زمان بر و پیچیده است و نیاز به ارائه مدارک و شواهد مستدل و قوی دارد.
• در این مسیر، کمک گرفتن از یک وکیل متخصص می تواند روند پرونده را تسهیل کند.
• در نظر داشته باشید که معیارهای تشخیص و اثبات جنون ادواری در مراجع مختلف ممکن است با یکدیگر تفاوت داشته باشد.

موارد قابل ذکر:

• در صورتی که فرد مبتلا به جنون ادواری تحت سرپرستی باشد، قیم وی می تواند برای اثبات جنون ادواری او اقدام کند.
• اثبات جنون ادواری می تواند در مواردی مانند طلاق به دلیل جنون، تقسیم اموال، حضانت فرزند و یا معافیت از مجازات جرمی موثر باشد.

در مورد ارتباط جنون ادواری و احصار وراثت، باید به دو نکته توجه کرد:

1. اهلیت وراثت:

• طبق ماده 895 قانون مدنی، اشخاصی که در حال جنون هستند، اهلیت وراثت ندارند. به عبارت دیگر، اگر فردی در زمان فوت مورث (متوفی) دیوانه باشد، از ماترک (اموال و دارایی های متوفی) ارثی نخواهد برد.
• با این حال، اگر ثابت شود که فرد در زمان انعقاد عقد نکاح یا در زمان ارث بردن عاقل بوده است، ارث به او تعلق می گیرد.

2. اداره امور متوفی:

• اگر متوفی در زمان حیات خود وصی (کسی که وصایت او را بر عهده گرفته است) تعیین کرده باشد، وصی وظیفه اداره امور متوفی و اموال او را بر عهده خواهد داشت.
• در صورتی که متوفی وصی تعیین نکرده باشد، طبق ماده 1180 قانون مدنی، اداره اموال متوفی و تربیت اولاد او با مادر خواهد بود.
• در مورد اشخاصی که در اثر جنون ادواری یا دائمی توانایی اداره امور خود را ندارند، طبق ماده 1181 قانون مدنی، دادستان یا یکی از اقربای او به عنوان امین یا قیم تعیین می شود تا امور او را اداره کند.

نکات مهم:

• تشخیص جنون ادواری یا دائمی با یک متخصص روانپزشک یا روانشناس است.
• در صورتی که در مورد اهلیت وراثت یا اداره امور متوفی فردی که دچار جنون ادواری است، سوالی دارید، باید با یک وکیل یا کارشناس حقوقی مشورت کنید.

رد وصیت نامه به دلیل جنون ادواری

در قانون مدنی ایران، وصیت نامه ای که توسط فردی در زمان جنون (چه دائمی و چه ادواری) نوشته شده باشد، باطل محسوب می شود.

دلایل بطلان وصیت نامه در زمان جنون:

• فقدان اهلیت وصیت کننده: طبق ماده 895 قانون مدنی، اشخاصی که در حال جنون هستند، اهلیت وراثت و وصیت ندارند. به عبارت دیگر، فردی که در زمان نوشتن وصیت نامه دچار جنون بوده است، از نظر قانونی توانایی انجام این کار را نداشته است.
• فقدان اراده و اختیار: در زمان جنون، فرد کنترل کامل بر افکار و اعمال خود را از دست می دهد و نمی تواند با اراده و اختیار کامل وصیت نامه بنویسد.
• عدم تناسب وصیت با وضعیت عقلانی: وصیت نامه ای که توسط فردی در زمان جنون نوشته شده است، ممکن است با شرایط واقعی و منطقی او مغایرت داشته باشد و نشان دهنده عدم تعقل و تفکر سلیم او باشد.

نحوه اثبات جنون در زمان نوشتن وصیت نامه:

• ارائه مدارک پزشکی: گواهی پزشک متخصص مبنی بر ابتلای فرد به جنون در زمان نوشتن وصیت نامه، یکی از قوی ترین مدارک برای اثبات این موضوع است.
• شهادت شهود: اگر در زمان نوشتن وصیت نامه، شهودی حضور داشته باشند، می توانند در دادگاه شهادت دهند که در آن زمان وصیت کننده دچار جنون بوده است.
• قرائن و امارات: دادگاه علاوه بر مدارک و شواهد ارائه شده، می تواند از قرائن و امارات نیز برای اثبات جنون فرد در زمان نوشتن وصیت نامه استفاده کند.

نکات مهم:

• اثبات جنون در زمان نوشتن وصیت نامه بر عهده کسی است که آن را به چالش می کشد.
• در صورت اثبات جنون در زمان نوشتن وصیت نامه، تمام مفاد آن باطل خواهد شد.
• اگر وصیت نامه ای شامل چندین مفاد باشد، فقط مفادی که در زمان جنون نوشته شده اند باطل می شوند و سایر مفاد آن همچنان معتبر خواهد بود.

نحوه اثبات جنون در زمان نوشتن وصیت نامه

اثبات جنون در زمان نوشتن وصیت نامه امری دشوار و نیازمند بررسی دقیق و کارشناسی است. در ادامه به مراحل کلی این فرآیند اشاره می‌شود:

1. طرح دعوا:

• ذینفعان یا کسانی که نسبت به صحت وصیت نامه تشکیک دارند، می‌توانند با مراجعه به دادگاه حقوقی، دادخواست ابطال وصیت نامه را به دلیل جنون موصی (کسی که وصیت نامه را نوشته) در زمان انشاء آن مطرح کنند.

2. رسیدگی در دادگاه:

• در جلسه رسیدگی، خواهان (کسی که دادخواست را مطرح کرده) باید دلایل و مستندات خود مبنی بر جنون موصی در زمان نوشتن وصیت نامه را ارائه کند.
• این دلایل می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
  • گواهی‌های پزشکی مبنی بر ابتلای موصی به بیماری روانی در زمان نوشتن وصیت نامه
  • شهادت شهود مبنی بر عدم تعادل روانی موصی در آن زمان
  • قرائن و امارات دیگری که نشان‌دهنده عدم صحت و سلامت روان موصی در زمان انشاء وصیت نامه باشد.

3. اظهارنظر کارشناسی:

• دادگاه با توجه به دلایل و مستندات ارائه شده توسط خواهان، ممکن است دستور به انجام معاینات روانپزشکی و اخذ نظریه کارشناسی از متخصصان مربوطه صادر کند.
• نظریه کارشناسان در این زمینه از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در روند رسیدگی به پرونده داشته باشد.

4. صدور رای:

• در نهایت، دادگاه با بررسی کلیه اوراق و اسناد پرونده، نظریه کارشناسان و دلایل و مستندات ارائه شده توسط طرفین، رای خود را صادر می‌کند.
• در صورتی که دادگاه به اثبات جنون موصی در زمان نوشتن وصیت نامه برسد، وصیت نامه را باطل اعلام می‌کند.

نکات مهم:

• اثبات جنون در زمان نوشتن وصیت نامه فرآیندی پیچیده و تخصصی است و به همین دلیل توصیه می‌شود که برای انجام این کار از وکیل مجرب در امور حقوقی و همچنین متخصصان پزشکی و روانشناسی کمک بگیرید.
• بار اثبات جنون موصی بر عهده خواهان (کسی که دادخواست را مطرح کرده) است و وی باید دلایل و مستندات کافی در این خصوص ارائه کند.
• در صورتی که وصیت نامه به ثبت قانونی رسیده باشد، ابطال آن از طریق مراجع قضایی و اثبات جنون موصی در زمان انشاء آن امکان‌پذیر خواهد بود.