دریافت مهریه از ارث پدر شوهر در ایران
در قانون ایران، مهریه دین محسوب میشود و ذمهی پرداخت آن بر عهدهی شوهر است.
فوت شوهر موجب انحلال عقد نکاح میشود و در نتیجه، تعهدات شوهر نیز ساقط میشود.
بنابراین، زن نمیتواند مهریه خود را از ارث پدر شوهر دریافت کند.
تنها در دو حالت استثنایی زن میتواند مهریه خود را از اموال پدر شوهر دریافت کند:
1. زمانی که شوهر در زمان حیات خود، اموال خود را به منظور فرار از پرداخت مهریه به دیگری هبه کند.
در این حالت، هبه باطل میشود و زن میتواند از اموال هبه شده برای وصول مهریه خود اقدام کند.
2. زمانی که شوهر در وصیت خود، پرداخت مهریه زن را به عهدهی ورثه خود بگذارد.
در این حالت، ورثه موظف هستند که مهریه زن را از ماترک شوهر پرداخت کنند.
در سایر موارد، زن برای دریافت مهریه خود باید به اموال و داراییهای شوهر متوفی مراجعه کند.
نکات مهم:
- اگر شوهر فوت کرده باشد و زن برای دریافت مهریه خود به اموال او دسترسی نداشته باشد، میتواند از طریق دادگاه اقدام به مطالبه مهریه کند.
- در صورتی که اموال شوهر کافی برای پرداخت مهریه زن نباشد، زن میتواند تا میزان سهم خود از ماترک شوهر، مهریه خود را دریافت کند.
- برای دریافت مهریه از ماترک شوهر، زن باید گواهی فوت شوهر و سند ازدواج خود را به دادگاه ارائه دهد.
مهریه در ایران: دین یا حق؟
ماهیت حقوقی مهریه در ایران موضوعی پیچیده و مورد بحث حقوقدانان است.
برخی از حقوقدانان معتقدند که مهریه دین محسوب میشود و شوهر وظیفهی پرداخت کامل آن را به زن دارد.
دسته دیگری از حقوقدانان معتقدند که مهریه حق است و زن میتواند تا میزان توانایی مالی شوهر آن را مطالبه کند.
دیدگاه غالب در حال حاضر این است که مهریه هم دین محسوب میشود و هم حق.
به این معنی که شوهر وظیفهی پرداخت مهریه را دارد، اما در صورتی که توانایی مالی کافی برای پرداخت کامل آن را نداشته باشد، زن میتواند تا میزان توانایی مالی او مهریه خود را دریافت کند.
دلایل این دیدگاه به شرح زیر است:
- ماده 1082 قانون مدنی ایران مقرر میدارد: «هر نوع تعهدی که بین اشخاص ایجاد میشود، خواه تعهد به فعل باشد یا تعهد به ترک فعل یا تعهد به تسلیم عین، خواه تعهد به ایجاد حق یا تعهد به وفای به عهد، منشاء تعهد اعم از آنکه قرارداد باشد یا قانون یا وصیت یا وقف یا قهری باشد، آن تعهد را دین گویند.»
- با توجه به این ماده، هر تعهدی که بین اشخاص ایجاد میشود، دین محسوب میشود.
- مهریه نیز تعهدی است که در عقد نکاح بین زن و شوهر ایجاد میشود.
- بنابراین، مهریه نیز دین محسوب میشود.
با این حال، قانون مدنی در مواد دیگری نیز به حق زن در مطالبه مهریه اشاره میکند.
- ماده 1085 قانون مدنی مقرر میدارد: «هرگاه تعهد به تسلیم عین باشد، متعهد باید آن عین را به تصرف طلبکار تسلیم دهد.»
- ماده 1100 قانون مدنی مقرر میدارد: «در هر مورد که تعهد به تسلیم عین ممکن نباشد، متعهد باید مثل آن را یا قیمت آن را به طلبکار تسلیم کند.»
- با توجه به این مواد، زن میتواند در صورتی که شوهر توانایی پرداخت مهریه را به صورت کامل نداشته باشد، تا میزان توانایی مالی او مهریه خود را دریافت کند.
در نهایت، ماهیت حقوقی مهریه به شرایط هر پرونده و نظر قاضی بستگی دارد.
توصیه میشود که برای کسب اطلاعات دقیقتر در مورد ماهیت حقوقی مهریه در مورد خاص خود، به یک وکیل یا حقوقدان متخصص در امور خانواده مراجعه کنید.
دریافت مهریه از ماترک شوهر متوفی
در نظام حقوقی ایران، مهریه زوجه دینی است که بر ذمه زوج (همسر) ثابت است و زن در صورت مطالبه مستحق دریافت آن خواهد بود.
فوت شوهر مانع از مطالبه مهریه توسط زوجه نمیشود و زوجه میتواند مهریه خود را از اموال و داراییهای شوهر متوفی (ماترک) دریافت کند.
مراحل دریافت مهریه از ماترک:
1. اخذ گواهی حصر وراثت:
- اولین قدم برای دریافت مهریه از ماترک، اخذ گواهی حصر وراثت است. این گواهی توسط شورای حل اختلاف محل سکونت آخرین اقامتگاه متوفی صادر میشود و در آن اسامی وراث و نسبت سهم آنها از ماترک ذکر میشود.
2. تقاضای مطالبه مهریه:
- زوجه میتواند با در دست داشتن گواهی حصر وراثت، به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و دادخواست مطالبه مهریه از ماترک را به طرفیت وراث متوفی ثبت کند.
3. رسیدگی در دادگاه:
- پس از ثبت دادخواست، پرونده به شعبه رسیدگی کننده ارجاع میشود و قاضی دادگاه به بررسی مدارک و مستندات ارائه شده توسط زوجه و همچنین اظهارات وراث میپردازد.
4. صدور حکم:
- در نهایت، قاضی دادگاه با توجه به محتویات پرونده، رأی خود را صادر میکند. در صورت اثبات مهریه، دادگاه وراث متوفی را به پرداخت آن به زوجه محکوم میکند.
نکاتی در مورد دریافت مهریه از ماترک:
- مهریه از جمله دیون ممتاز محسوب میشود و در هنگام پرداخت دیون متوفی، در درجه اول پرداخت میشود.
- اگر ماترک متوفی کفاف پرداخت مهریه را ندهد، وراث متوفی به نسبت سهم خود از ماترک موظف به پرداخت مهریه خواهند بود.
- زوجه میتواند برای توقیف اموال ماترک جهت وصول مهریه خود اقدام کند.
- در صورت فوت یکی از وراث، سهم او از مهریه به ورثه او میرسد.
دریافت مهریه از ماترک در قانون ایران:
مهریه یکی از حقوق مالی زن در ازدواج است که شوهر موظف به پرداخت آن به همسر خود است.
در صورتیکه شوهر فوت کند، زن می تواند مهریه خود را از ماترک (اموال و دارایی های باقی مانده از متوفی) دریافت کند.
مراحل دریافت مهریه از ماترک:
1. اخذ گواهی حصر وراثت:
- اولین قدم برای دریافت مهریه از ماترک، اخذ گواهی حصر وراثت است.
- گواهی حصر وراثت سندی است که تعداد وراث و نسبت آنها به متوفی را مشخص می کند.
- زن می تواند برای اخذ گواهی حصر وراثت به دفتر اسناد رسمی مراجعه کند.
2. تقاضای مطالبه مهریه:
- پس از اخذ گواهی حصر وراثت، زن می تواند برای مطالبه مهریه خود از وراث شوهر متوفی اقدام کند.
- زن می تواند به صورت مذاکره با وراث مهریه خود را دریافت کند یا در صورت عدم توافق، به دادگاه مراجعه کند.
3. طرح دعوا در دادگاه:
- در صورتیکه زن در توافق با وراث به نتیجه نرسد، می تواند برای مطالبه مهریه خود به دادگاه عمومی حقوقی محل اقامت شوهر متوفی دادخواست بدهد.
- در دادخواست باید مشخصات زن و شوهر متوفی، مبلغ مهریه، تاریخ عقد نکاح، دلیل عدم پرداخت مهریه و دلائل و مستندات مربوط به مهریه ذکر شود.
4. رسیدگی در دادگاه:
- پس از ثبت دادخواست، به وراث ابلاغ می شود تا در جلسه رسیدگی حاضر شوند و توضیحات خود را ارائه دهند.
- دادگاه پس از بررسی دلایل و مستندات ارائه شده توسط زن و وراث، رأی خود را صادر می کند.
5. رأی دادگاه:
- در صورتیکه دادگاه دعوای زن را ثابت کند، حکم به پرداخت مهریه به زن از ماترک صادر می کند.
- رأی دادگاه قطعی نیست و قابل تجدید نظر خواهی در دادگاه تجدید نظر است.
نکات مهم:
- مهریه یکی از دیون ممتاز متوفی است و قبل از پرداخت سایر دیون باید به زن پرداخت شود.
- در صورتیکه ماترک کافی برای پرداخت مهریه را نداشته باشد، زن می تواند به نسبت سهم خود از ماترک مهریه خود را دریافت کند.
- زن می تواند برای وصول مهریه خود از اموال شخصی شوهر متوفی نیز اقدام کند.
توصیه:
- اگر قصد دارید برای دریافت مهریه از ماترک اقدام کنید، حتماً از وکیل یا متخصص حقوقی مشاوره بگیرید.
مراحل دریافت مهریه از ماترک در ایران
فوت شوهر یکی از دشواریهای زندگی زناشویی است که میتواند مشکلات حقوقی و مالی متعددی را برای زن به همراه داشته باشد.
یکی از این مشکلات، نحوه دریافت مهریه از ماترک شوهر است.
در ادامه، به شرح مراحل دریافت مهریه از ماترک در ایران میپردازیم:
1. اخذ گواهی حصر وراثت:
- اولین قدم برای دریافت مهریه از ماترک، اخذ گواهی حصر وراثت است.
- این گواهی توسط دادگاه امور حسبی صادر میشود و در آن، فهرست وراث متوفی و نسبت سهم هر یک از آنها مشخص میشود.
- برای اخذ گواهی حصر وراثت، زن باید به دادگاه امور حسبی محل سکونت آخر شوهر خود مراجعه کند و مدارک لازم را ارائه دهد.
2. تقاضای مطالبه مهریه از ماترک:
- پس از اخذ گواهی حصر وراثت، زن میتواند از طریق دادگاه خانواده، تقاضای مطالبه مهریه از ماترک شوهر خود را ارائه دهد.
- در این دادخواست، زن باید مشخصات خود و شوهر متوفی، تاریخ و محل وقوع عقد نکاح، میزان مهریه و دلایل و مستندات مربوط به مهریه خود را ذکر کند.
3. رسیدگی به پرونده در دادگاه خانواده:
- پس از ثبت دادخواست، پرونده به شعبهی رسیدگی کننده در دادگاه خانواده ارجاع میشود.
- در دادگاه، زن و وراث متوفی حضور یافته و دلایل و مستندات خود را ارائه میکنند.
- قاضی دادگاه پس از بررسی مدارک و شواهد، رأی خود را صادر میکند.
4. اجرای رأی دادگاه:
- در صورتی که رأی دادگاه به نفع زن باشد، وراث موظف هستند که مهریه زن را از ماترک شوهر به او پرداخت کنند.
- اگر وراث از پرداخت مهریه امتناع کنند، زن میتواند از طریق دادورز یا مامور اجرا، اقدام به اخذ مهریه خود کند.
نکات مهم:
- زن برای دریافت مهریه از ماترک، نیازی به اذن پدر خود ندارد.
- در صورتی که مهریه زن عندالمطالبه باشد، زن میتواند بلافاصله پس از فوت شوهر، مهریه خود را از ماترک مطالبه کند.
- در صورتی که مهریه زن عندالاستحقاق باشد، زن میتواند پس از فرا رسیدن موعد، مهریه خود را از ماترک مطالبه کند.
- اگر ماترک شوهر کافی برای پرداخت مهریه زن نباشد، زن میتواند تا میزان سهم خود از ماترک، مهریه خود را دریافت کند.
- توصیه میشود که زن برای دریافت مهریه از ماترک، از یک وکیل یا حقوقدان متخصص در امور خانواده کمک بگیرد.
تقاضای مطالبه مهریه از ماترک
در صورتی که زوج فوت کند و زوجه هنوز مهریه خود را دریافت نکرده باشد، می تواند از ماترک متوفی برای دریافت مهریه خود درخواست کند.
مراحل مطالبه مهریه از ماترک:
- دریافت گواهی حصر وراثت: اولین قدم برای مطالبه مهریه از ماترک، دریافت گواهی حصر وراثت است. این گواهی از طریق دفاتر اسناد رسمی و با ارائه مدارک لازم (مانند فوت همسر، شناسنامه و کارت ملی زوجه و وراث) صادر می شود.
- تعیین میزان مهریه: در صورتی که مهریه زوجه در سند ازدواج مشخص شده باشد، میزان آن همان مبلغ قید شده در سند خواهد بود. در غیر این صورت، زوجه می تواند با توجه به نوع مهریه (معلوم یا عندالمطالبه) و سایر شرایط، نسبت به تعیین میزان مهریه خود اقدام کند.
- طرح دادخواست: زوجه می تواند با تقدیم دادخواست به دادگاه محل سکونت خود یا محل اقامت متوفی، نسبت به مطالبه مهریه از ماترک اقدام کند. در دادخواست باید مشخصات زوجه و متوفی، میزان مهریه، گواهی حصر وراثت و سایر مدارک و مستندات مربوطه ضمیمه شود.
- رسیدگی در دادگاه: دادگاه پس از دریافت دادخواست و بررسی مدارک، به پرونده رسیدگی خواهد کرد. در صورت اثبات صحت ادعای زوجه، دادگاه حکم به پرداخت مهریه از ماترک متوفی به وی صادر خواهد کرد.
- اجرای حکم: پس از صدور حکم قطعی، زوجه می تواند با مراجعه به اجرای احکام دادگاه، نسبت به اجرای حکم و دریافت مهریه خود اقدام کند.
نکات مهم:
- مهریه از جمله دیون ممتازه متوفی محسوب می شود و در پرداخت دیون، اولویت با پرداخت مهریه است.
- در صورتی که ماترک متوفی برای پرداخت مهریه کافی نباشد، زوجه می تواند تا میزان سهم خود از ماترک را بابت مهریه دریافت کند.
- برای طرح دعوای مطالبه مهریه از ماترک، می توانید از وکیل دادگستری نیز کمک بگیرید.
تذکرات:
- در این پاسخ، صرفاً به ذکر موارد اصلی و کلی مراحل مطالبه مهریه از ماترک اشاره شد و از ذکر جزییات بیشتر خودداری گردید.
- برای اطلاع از کلیه احکام و مقررات مربوط به مطالبه مهریه از ماترک، باید به قانون مدنی و قانون امور حسبی و سایر قوانین و مقررات مربوطه مراجعه شود.