نحله در اصطلاح حقوقی، مبلغی است که طبق قانون به زوجه در زمان طلاق تعلق میگیرد. این مبلغ در مقابل کارهایی است که زن در طول زندگی مشترک برای خانواده انجام داده و از وظایف شرعی او نبوده و قصد تبرع (مجانی بودن) هم نداشته است.
شرایط پرداخت نحله:
- طلاق به درخواست زوج باشد: در صورتی که طلاق به درخواست زوجه باشد، نحله به او تعلق نمیگیرد.
- طلاق به دلیل تخلفات زن از وظایف زناشویی یا سوء رفتار او نباشد: اگر زوجه به دلیل عدم انجام وظایف زناشویی یا سوء رفتار طلاق داده شود، مستحق دریافت نحله نخواهد بود.
- اثبات انجام کارهایی توسط زوجه که شرعاً وظیفه او نبوده: زن باید ثابت کند که کارهایی را در منزل انجام داده که از وظایف شرعی او نبوده و برای انجام آنها قصد تبرع هم نداشته است.
- عدم اثبات اجرت المثل: اگر زوجه بتواند اجرت المثل کارهای انجام شده را ثابت کند، نحله به او تعلق نمیگیرد. اجرت المثل، مزد یا دستمزد کارهایی است که زوجه در منزل انجام داده است.
میزان نحله:
میزان نحله توسط دادگاه با توجه به شرایطی از جمله:
- سن زوجه
- مدت زندگی مشترک
- نوع کارهایی که زوجه انجام داده
- وضعیت مالی زوج
- محل زندگی
تعیین میشود.
نحوه پرداخت نحله:
نحله باید به طور یکجا به زوجه پرداخت شود. زوج موظف است ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ رأی دادگاه، نحله را به همسرش پرداخت کند.
نحوه پرداخت نحله
نحله در اصطلاح حقوقی، مبلغی است که طبق شرایطی توسط دادگاه به زوجه تعلق میگیرد. این مبلغ در صورتی پرداخت میشود که امکان تعیین اجرتالمثل برای کارهایی که زن در منزل شوهر انجام داده باشد وجود نداشته باشد و یا اینکه زن نتواند اجرتالمثل را اثبات کند.
مراحل پرداخت نحله:
- طرح دعوی: زن باید با تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده، تقاضای مطالبه نحله را مطرح کند.
- اثبات شرایط لازم: زن باید در دادگاه اثبات کند که شرایط لازم برای دریافت نحله را دارد. این شرایط عبارتند از:
- اثبات وقوع طلاق به درخواست زوج: در صورتی که طلاق به درخواست زوجه باشد، نحله تعلق نمیگیرد.
- اثبات عدم امکان تعیین اجرتالمثل: زن باید اثبات کند که امکان تعیین اجرتالمثل برای کارهایی که در منزل شوهر انجام داده وجود ندارد.
- اثبات عدم قصد تبرع: زن باید اثبات کند که کارهایی که در منزل شوهر انجام داده قصد تبرع (مجانی بودن) نداشته است.
- تعیین مبلغ نحله: در صورتی که دادگاه شرایط لازم برای پرداخت نحله را احراز کند، مبلغ آن را با توجه به عواملی از جمله:
- مدت زندگی مشترک
- نوع کارهایی که زن در منزل شوهر انجام داده
- وضعیت مالی زوج
- سن و تواناییهای زن
- شرایط زندگی مشترک
- معیارهای متعارف در محل زندگی
- سایر عوامل مؤثر تعیین خواهد کرد.
- پرداخت نحله: پس از تعیین مبلغ نحله توسط دادگاه، زوج مکلف است که آن را به زوجه پرداخت کند. در صورت عدم پرداخت، زن میتواند از طریق مراجع اجرایی نسبت به وصول نحله اقدام کند.
نکات مهم:
- نحله حقی است که به زوجه تعلق میگیرد و قابل انتقال به غیر نیست.
- در صورتی که زن و شوهر در خصوص نحله توافق کنند، توافق آنها بر حکم دادگاه مقدم خواهد بود.
- نحله از ماترک زوج قابل استیفاء است.
- در صورت فوت زوج، زوجه برای دریافت نحله باید به ورثه او مراجعه کند.
مدارک مورد نیاز:
- کپی سند ازدواج
- کپی رونوشت طلاق
- مدارک و مستندات مربوط به اثبات شرایط لازم برای دریافت نحله
شرایط پرداخت نحله در ایران
نحله در لغت به معنای بخشش است و در اصطلاح حقوقی، مبلغی است که دادگاه به زوجه در صورت طلاق به درخواست زوج و در شرایطی که اجرت المثل به او تعلق نگیرد، پرداخت میکند.
شرایط پرداخت نحله:
- طلاق به درخواست زوج باشد: در صورتی که طلاق به درخواست زوجه باشد یا به دلیل تخلفات زوجه از وظایف زناشویی و سوء رفتار او باشد، نحله به او تعلق نمیگیرد.
- اثبات عدم استحقاق اجرت المثل: زوجه باید عدم استحقاق خود را برای دریافت اجرت المثل اثبات کند. به عنوان مثال، باید ثابت کند که کارهای منزل را به درخواست شوهر انجام نداده یا قصد تبرع (مجانی بودن) کارها را داشته است.
- وجود توانایی مالی در زوج: زوج باید از توانایی مالی برای پرداخت نحله برخوردار باشد.
میزان نحله:
میزان نحله توسط دادگاه با در نظر گرفتن شرایط زیر تعیین میشود:
- مدت زندگی مشترک: هر چقدر مدت زندگی مشترک طولانیتر باشد، نحله بیشتر خواهد بود.
- نوع کارهایی که زوجه در منزل انجام داده است: اگر زوجه علاوه بر کارهای خانه داری، کارهای دیگری مانند نگهداری از فرزندان، سالمندان یا بیماران را نیز انجام داده باشد، نحله بیشتر خواهد بود.
- وضعیت اقتصادی و اجتماعی زوج: نحله با توجه به توانایی مالی زوج و سطح زندگی او تعیین میشود.
نحوه پرداخت نحله:
نحله به صورت نقدی یا به اقساط به زوجه پرداخت میشود. نحوه و زمان پرداخت نحله توسط دادگاه تعیین میشود.
تذکرات:
- اطلاعات ارائه شده در این پاسخ صرفاً جنبه اطلاعرسانی دارد و به هیچ وجه جایگزین مشاوره حقوقی تخصصی با وکیل مجرب نمیباشد.
- قوانین و مقررات مربوط به نحله ممکن است در طول زمان تغییر کند. لذا برای اطمینان از صحت و به روز بودن اطلاعات، لازم است به مراجع ذیصلاح از جمله وکلای دادگستری یا وب سایتهای معتبر حقوقی مراجعه نمایید.
میزان نحله
میزان نحله توسط دادگاه و با توجه به شرایط هر پرونده به صورت موردی تعیین میشود.
عوامل موثر در تعیین میزان نحله:
- مدت زمان زندگی مشترک: هرچه مدت زمان زندگی مشترک بیشتر باشد، نحله تعلق گرفته به زن نیز بیشتر خواهد بود.
- نوع کارهایی که زن در منزل انجام داده است: نوع کارهایی که زن در منزل انجام داده است، مانند کارهای خانهداری، نگهداری از فرزندان و اشتغال به کار در منزل، در تعیین میزان نحله موثر است.
- وضعیت مالی شوهر: وضعیت مالی شوهر نیز در تعیین میزان نحله موثر است. به طوری که هرچه شوهر تمکن مالی بیشتری داشته باشد، نحله تعلق گرفته به زن نیز بیشتر خواهد بود.
- سن و وضعیت جسمانی زن: سن و وضعیت جسمانی زن نیز در تعیین میزان نحله موثر است. به طوری که زنان مسنتر یا زنانی که از نظر جسمانی ضعیفتر هستند، ممکن است نحله بیشتری دریافت کنند.
موارد عدم تعلق نحله:
- طلاق به درخواست زن: در صورتی که طلاق به درخواست زن باشد، نحله به او تعلق نمیگیرد.
- سوء رفتار زن: در صورتی که زن سوء رفتار اثبات شدهای داشته باشد، ممکن است مستحق نحله نباشد.
- عدم انجام وظایف زناشویی: در صورتی که زن وظایف زناشویی خود را به طور کامل انجام نداده باشد، ممکن است مستحق نحله نباشد.
نحوه محاسبه نحله:
میزان نحله به طور دقیق توسط قانون تعیین نشده است و دادگاه با در نظر گرفتن شرایط هر پرونده و با رعایت موازین شرعی و عرفی، نحله را تعیین میکند.
راههای مطالبه نحله:
زن برای مطالبه نحله میتواند به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و دادخواست مطالبه نحله را تقدیم کند.
نکات:
- در صورت فوت شوهر، زن میتواند از ورثه او نحله را مطالبه کند.
- زن برای مطالبه نحله نیازی به اثبات ضرر و زیان ندارد.
- در صورت عدم پرداخت نحله توسط شوهر، زن میتواند از طریق مراجع قضایی نسبت به توقیف اموال او اقدام کند.
اثبات شرایط لازم برای نحله زن در قانون ایران:
نحله یکی از حقوق مالی است که در قانون مدنی ایران برای زن در نظر گرفته شده است. این حق زمانی به زن تعلق میگیرد که مرد بدون دلیل موجه او را طلاق دهد و زن در طول زندگی مشترک کارهایی را انجام داده باشد که شرعاً به عهده او نبوده و برای انجام آن ها اجرت دریافت نکرده باشد.
شرایط لازم برای اثبات نحله زن عبارتند از:
1. وقوع طلاق:
- نخستین شرط برای استحقاق نحله، وقوع طلاق است. این طلاق باید به درخواست مرد باشد و زن در آن تقصیری نداشته باشد.
- در صورتی که طلاق به درخواست زن باشد یا زن در طلاق تقصیر داشته باشد، مستحق نحله نخواهد بود.
2. عدم وجود دلیل موجه برای طلاق:
- مرد باید بدون دلیل موجه و قانونی همسر خود را طلاق داده باشد.
- در صورتی که مرد به دلیل عیوب زن مانند ناشزه بودن یا عدم تمکین او را طلاق دهد، زن مستحق نحله نخواهد بود.
3. انجام کارهایی توسط زن که شرعاً به عهده او نبوده:
- زن باید در طول زندگی مشترک کارهایی را انجام داده باشد که شرعاً به عهده او نبوده و برای انجام آن ها اجرت دریافت نکرده باشد.
- کارهایی که شرعاً به عهده زن است مانند انجام امور منزل، نگهداری از فرزندان و اطاعت از شوهر، مشمول نحله نمیشوند.
- نمونههایی از کارهایی که میتوانند مشمول نحله شوند عبارتند از:
- کار در منزل شوهر که خارج از وظایف شرعی زن باشد، مانند امور اداری یا فنی.
- فعالیت در کسب و کار شوهر و کمک به او در امرار معاش.
- حضانت و نگهداری از فرزندانی که از همسر قبلی شوهر هستند.
4. عدم دریافت اجرت برای کارهای انجام شده:
- زن برای انجام کارهایی که مشمول نحله میشوند، نباید اجرتی دریافت کرده باشد.
- در صورتی که زن برای انجام این کارها از شوهر خود یا شخص دیگری اجرت دریافت کرده باشد، مستحق نحله نخواهد بود.
نحوه اثبات شرایط نحله:
- اثبات شرایط نحله بر عهده زن است.
- زن میتواند برای اثبات این شرایط از شهادت شهود، گواهی کتبی، یا سایر ادله استفاده کند.
- در صورتی که زن نتواند شرایط نحله را اثبات کند، دادگاه دعوای او را رد خواهد کرد.
میزان نحله:
- میزان نحله توسط دادگاه با توجه به شرایط هر پرونده، از جمله نوع کارهایی که زن انجام داده، مدت زمان انجام کار، و وضعیت مالی زوجین تعیین میشود.
- در تعیین میزان نحله، به این نکته نیز توجه میشود که آیا زن در طول زندگی مشترک از اموال شوهر استفاده کرده یا خیر.
توصیه:
- در صورتی که قصد دارید برای دریافت نحله اقدام کنید، حتماً با یک وکیل متخصص مشورت نمایید.
- وکیل شما میتواند با بررسی دقیق شرایط پرونده شما، شما را در خصوص نحوه اثبات شرایط نحله و دریافت آن راهنمایی نماید.
راههای مطالبه نحله
زوجه در صورتیکه واجد شرایط دریافت نحله باشد، می تواند از طریق دو روش برای مطالبه آن اقدام کند:
1. طرح دعوای مطالبه نحله در دادگاه خانواده:
- این روش متداول ترین و مطمئن ترین راه برای مطالبه نحله است.
- زوجه باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کند و دادخواست طلاق و مطالبه نحله را ثبت کند.
- در دادخواست باید مشخصات زوجین، مدت زندگی مشترک، کارهایی که زوجه در منزل انجام داده و سایر دلایل و مستندات مربوط به نحله ذکر شود.
- دادگاه پس از بررسی مدارک و اظهارات طرفین، رأی خود را صادر می کند.
- در صورتیکه دادگاه رأی به پرداخت نحله توسط زوج صادر کند، زوج موظف است ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ رأی، نحله را به همسرش پرداخت کند.
- در صورت عدم پرداخت نحله توسط زوج، زوجه می تواند از طریق مراجع قضایی نسبت به وصول آن اقدام کند.
2. استفاده از سازوکارهای داوری:
- در برخی از موارد، زوجین می توانند با توافق یکدیگر، موضوع مطالبه نحله را به داوری ارجاع دهند.
- برای این کار باید یک داور مرضی الطرفین انتخاب شود و کتباً توافق خود را مبنی بر ارجاع موضوع به داوری به ثبت برسانند.
- داور پس از بررسی مدارک و اظهارات طرفین، رأی خود را صادر می کند.
- رأی داور در صورتیکه مطابق با شرع و قانون باشد، لازم الاجرا است.
قوانین پرداخت نحله به زن در ایران
نحله در اصطلاح حقوقی، مبلغی است که طبق شرایطی توسط دادگاه به زوجه تعلق میگیرد. این مبلغ در صورتی پرداخت میشود که امکان تعیین اجرتالمثل برای کارهایی که زن در منزل شوهر انجام داده باشد وجود نداشته باشد و یا اینکه زن نتواند اجرتالمثل را اثبات کند.
مبنای قانونی:
- ماده 58 قانون حمایت خانواده مصوب 1391
- تبصره 6 ماده واحده اصلاح مقررات مربوط به طلاق مصوب 1371
شرایط پرداخت نحله:
- وقوع طلاق به درخواست زوج
- عدم امکان تعیین اجرتالمثل
- اثبات عدم قصد تبرع زن از کارهایی که در منزل شوهر انجام داده
موارد عدم پرداخت نحله:
- طلاق به درخواست زوجه
- اثبات قصد تبرع زن از کارهایی که در منزل شوهر انجام داده
- اثبات امکان تعیین اجرتالمثل
میزان نحله:
- میزان نحله توسط دادگاه با توجه به عواملی از جمله:
- مدت زندگی مشترک
- نوع کارهایی که زن در منزل شوهر انجام داده
- وضعیت مالی زوج
- سن و تواناییهای زن
- شرایط زندگی مشترک
- معیارهای متعارف در محل زندگی
- سایر عوامل مؤثر تعیین خواهد شد.
نحوه پرداخت نحله:
- پس از تعیین مبلغ نحله توسط دادگاه، زوج مکلف است که آن را به زوجه پرداخت کند.
- در صورت عدم پرداخت، زن میتواند از طریق مراجع اجرایی نسبت به وصول نحله اقدام کند.
نکات مهم:
- نحله حقی است که به زوجه تعلق میگیرد و قابل انتقال به غیر نیست.
- در صورتی که زن و شوهر در خصوص نحله توافق کنند، توافق آنها بر حکم دادگاه مقدم خواهد بود.
- نحله از ماترک زوج قابل استیفاء است.
- در صورت فوت زوج، زوجه برای دریافت نحله باید به ورثه او مراجعه کند.
مرجع رسیدگی:
- دادگاه خانواده
مدارک مورد نیاز:
- کپی سند ازدواج
- کپی رونوشت طلاق
- مدارک و مستندات مربوط به اثبات شرایط لازم برای دریافت نحله
