واخواهی در حقوق ایران
واخواهی یکی از طرق اعاده دادرسی در نظام حقوقی ایران است که به موجب آن، محکوم علیه می‌تواند نسبت به احکام غیابی دادگاه‌ها در امور مدنی و حقوقی، و همچنین نسبت به احکام حضوری دادگاه‌ها در امور خانواده، واخواهی کند و تقاضای نقض یا ابطال آن را بنماید.
مراحل واخواهی:
- تنظیم و تقدیم دادخواست واخواهی: محکوم علیه باید ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ واقعی حکم غیابی یا از تاریخ ابلاغ حکم حضوری در امور خانواده، دادخواست واخواهی را به دفتر رییس دادگاهی که حکم را صادر کرده است تسلیم کند. در این دادخواست باید مشخصات واخواه، واخواهی، شرح دادخواست، دلایل و مستندات واخواهی و ماحصل خواسته قید شود.
- رسیدگی به دادخواست واخواهی: دادگاه به دادخواست واخواهی رسیدگی می کند و در صورت احراز شرایط، حکم غیابی یا حضوری را نقض و پرونده را برای رسیدگی مجدد به همان شعبه یا شعبه هم عرض دیگر ارجاع می دهد.
شرایط واخواهی:
- غیابی بودن حکم: واخواهی فقط نسبت به احکام غیابی دادگاه‌ها در امور مدنی و حقوقی، و همچنین نسبت به احکام حضوری دادگاه‌ها در امور خانواده امکان پذیر است.
- وجود ذینفع: فقط ذینفع می‌تواند واخواهی کند. ذینفع کسی است که از حکم متضرر شده باشد.
- رعایت مهلت قانونی: واخواهی باید در مهلت قانونی (20 روز از تاریخ ابلاغ واقعی حکم غیابی یا از تاریخ ابلاغ حکم حضوری در امور خانواده) انجام شود.
- داشتن عذر موجه: در مورد احکام غیابی، واخواه باید عذر موجه خود را برای عدم حضور در دادگاه ثابت کند.
آثار واخواهی:
- توقف اجرای حکم: با تقدیم دادخواست واخواهی، اجرای حکم غیابی متوقف نمی‌شود مگر اینکه واخواه تامین مناسب برای خسارات احتمالی واخواهی ارائه کند و یا دادگاه ضرورت توقیف را تشخیص دهد.
- رسیدگی مجدد به پرونده: در صورت نقض حکم غیابی یا حضوری، پرونده برای رسیدگی مجدد به همان شعبه یا شعبه هم عرض دیگر ارجاع می شود.
نقاط قوت واخواهی:
- واخواهی یک طریق فوق العاده برای اعاده دادرسی است و به محکوم علیه این امکان را می‌دهد که در صورت عدم حضور در دادگاه و صدور حکم غیابی، نسبت به آن اعتراض کند.
- واخواهی در امور خانواده نیز قابل طرح است و به اشخاصی که از احکام حضوری دادگاه‌های خانواده متضرر شده‌اند، این امکان را می‌دهد که نسبت به آن اعتراض کنند.
نقاط ضعف واخواهی:
- واخواهی فرآیندی پیچیده و زمان‌بر است و نیاز به تخصص و دانش حقوقی دارد.
- در صورت رد واخواهی، واخواه باید هزینه‌های دادرسی را بپردازد.
مراحل واخواهی در حقوق ایران:
واخواهی یکی از طرق اعاده دادرسی در حقوق ایران است که به موجب آن، محکوم‌علیه غایب می‌تواند ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ واقعی حکم غیابی، به آن اعتراض کند و تقاضای رسیدگی مجدد کند.
مراحل واخواهی به شرح زیر است:
1. ثبت درخواست واخواهی:
- اولین قدم، ثبت درخواست واخواهی در دادگاه صادر کننده حکم غیابی است.
- این درخواست باید به صورت کتبی و به همراه دلایل و مستندات مربوطه به دادگاه ارائه شود.
- در درخواست واخواهی باید مشخصات کامل محکوم‌علیه، شماره پرونده، تاریخ و خلاصه رای و دلایل واخواهی ذکر شود.
2. بررسی درخواست واخواهی:
- پس از ثبت درخواست واخواهی، دادگاه به بررسی آن می‌پردازد.
- در این مرحله، دادگاه مدارک و مستندات ارائه شده توسط واخواه را بررسی می‌کند و ممکن است از او توضیحات بیشتر بخواهد.
- دادگاه همچنین رای غیابی را به طور کامل بررسی می‌کند و در صورت لزوم، کارشناسان مربوطه را برای اظهار نظر دعوت می‌کند.
3. رسیدگی در دادگاه:
- پس از بررسی درخواست واخواهی، دادگاه وقت رسیدگی را تعیین می‌کند و به طرفین دعوا ابلاغ می‌کند.
- در جلسه رسیدگی، واخواه و خوانده یا وکلای آنها می‌توانند در حضور قاضی دلایل خود را برای اثبات صحت ادعای خود ارائه کنند.
- دادگاه پس از استماع اظهارات طرفین و بررسی مدارک و مستندات، رای نهایی خود را صادر می‌کند.
4. رای نهایی:
- رای نهایی دادگاه در خصوص واخواهی، قطعی و غیرقابل اعتراض است.
- در صورت عدم رضایت از رای نهایی، فقط می‌توان به طرق اعاده دادرسی فوق‌العاده مانند فرجام‌خواهی یا اعاده دادرسی اصل ۴۷۷ قانون آیین دادرسی مدنی متوسل شد.
نکات مهم:
- واخواهی فقط در مورد احکام غیابی قابل طرح است.
- مهلت واخواهی ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ واقعی حکم غیابی است.
- در صورت حضور محکوم‌علیه در دادگاه و عدم دفاع از خود، حکم صادره حضوری محسوب می‌شود و قابل واخواهی نیست.
- هزینه‌های واخواهی، به عهده واخواه است.
- توصیه می‌شود که برای انجام مراحل واخواهی، از یک وکیل دادگستری متخصص در امور مربوطه کمک بگیرید.
شرایط واخواهی در حقوق ایران
واخواهی یکی از طرق اعاده دادرسی در نظام حقوقی ایران است که به موجب آن، خوانده غایب می‌تواند در مهلت قانونی نسبت به آراء غیابی صادره از دادگاه‌ها، اعتراض و تقاضای رسیدگی مجدد به پرونده را در همان دادگاه صادر کننده حکم داشته باشد.
شرایط واخواهی:
برای واخواهی از احکام غیابی، رعایت شرایط زیر ضروری است:
- غیابت خوانده: واخواهی فقط از سوی خوانده‌ای که در جلسه رسیدگی دادگاه بدوی حاضر نبوده و حکم به طور غیابی علیه او صادر شده است، امکان‌پذیر است.
- قطعی نبودن رأی: فقط از آراء غیابی می‌توان واخواهی کرد. آراء غیابی، آراء قطعی نیستند و می‌توان نسبت به آنها اعتراض و واخواهی نمود.
- وجود ذینفع: فقط ذینفع در رأی می‌تواند از آن واخواهی کند. ذینفع کسی است که از حکم صادره به نوعی متضرر می‌شود.
- مهلت قانونی: واخواهی باید در مهلت قانونی انجام شود. مهلت واخواهی در امور مدنی بیست روز و در امور کیفری دو ماه از تاریخ ابلاغ واقعی رأی به واخواه است.
- داشتن عذر موجه برای غیبت: واخواه باید برای غیبت خود در جلسه رسیدگی دادگاه بدوی عذر موجه داشته باشد. عذر موجه در قانون آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی احصاء شده است و مواردی مانند بیماری، مسافرت ضروری، توقیف و حبس را شامل می‌شود.
ارائه دادخواست واخواهی:
برای واخواهی، باید دادخواست واخواهی به دفترخانه دادگاه صادر کننده حکم غیابی ارائه شود.
دادخواست واخواهی باید به طور کتبی تنظیم و به امضاء و انگشت واخواه یا وکیل او برسد.
در دادخواست واخواهی باید مشخصات کامل واخواه، خواهان، موضوع دعوا، مشخصات و خلاصه مفاد رأی مورد واخواهی، عذر موجه برای غیبت و دلایل و مستندات واخواهی قید شود.
رسیدگی به واخواهی:
پس از ارائه دادخواست واخواهی، پرونده به شعبه مربوطه در همان دادگاه صادر کننده حکم غیابی ارجاع می‌شود.
دادگاه پس از بررسی پرونده و لوایح طرفین، یکی از احکام زیر را صادر می‌کند:
- اعلام واخواهی مسموع و پذیرش آن: در این صورت، حکم غیابی نقض و پرونده برای رسیدگی مجدد و با حضور واخواه در دادگاه، تعیین وقت می‌شود.
- اعلام رد واخواهی: در این صورت، واخواهی مردود اعلام شده و حکم غیابی قطعی و لازم الاجرا می‌شود.
نکات مهم:
- واخواهی فقط یک بار و در یک مرحله امکان‌پذیر است.
- در صورت عدم حضور واخواه در جلسه رسیدگی مجدد، حکم غیابی سابق ابقاء می‌شود.
- واخواهی مانع از اجرای حکم غیابی نمی‌شود. با این حال، واخواه می‌تواند با ارائه تامین مناسب، از دادگاه تقاضای صدور دستور موقت مبنی بر توقیف عملیات اجرایی حکم را داشته باشد.
رسیدگی به واخواهی در دادگاه بدوی
واخواهی یکی از طرق اعاده دادرسی در نظام حقوقی ایران است که از طریق آن، اشخاص می توانند نسبت به احکام غیابی که به ضررشان صادر شده است، به همان دادگاهی که رای غیابی را صادر کرده است، اعتراض کنند.
مراحل رسیدگی به واخواهی در دادگاه بدوی به شرح زیر است:
1. ارائه لایحه واخواهی: اولین قدم برای واخواهی، تنظیم و ارائه لایحه واخواهی به دبیرخانه دادگاهی است که رای غیابی را صادر کرده است. در لایحه واخواهی باید مشخصات کامل واخواه، مشخصات کامل خوانده، مشخصات پرونده، شرح مختصری از جریان پرونده، دلایل و مستندات واخواهی و ماحصل خواسته به طور دقیق قید شود.
2. ابلاغ واخواهی به خوانده: پس از ارائه لایحه واخواهی، دادگاه آن را به خوانده ابلاغ می کند. خوانده می تواند در مهلت مقرر نسبت به لایحه واخواهی دفاع کند و لایحه دفاعیه خود را به دادگاه ارائه دهد.
3. برگزاری جلسه رسیدگی: در صورت لزوم، جلسه رسیدگی واخواهی برگزار می شود. در جلسه رسیدگی، واخواه و خوانده و یا وکلای آنها می توانند لایحه خود را قرائت کرده و دلایل و مستندات خود را بیان کنند.
4. صدور رای واخواهی: پس از بررسی لایحه واخواهی، لایحه دفاعیه خوانده و در صورت لزوم برگزاری جلسه رسیدگی، دادگاه رای واخواهی را صادر می کند.
انواع آراء واخواهی:
- قبولی واخواهی: در صورت قبولی واخواهی، رای غیابی نقض و پرونده برای رسیدگی مجدد به همان شعبه دادگاه که رای غیابی را صادر کرده است، اعاده می شود. در این صورت، رسیدگی به پرونده به طور حضوری و با حضور طرفین انجام می شود.
- رد واخواهی: در صورت رد واخواهی، رای غیابی تایید و قطعی می شود.
نکات مهم:
- واخواهی فقط در مورد احکام غیابی قابل طرح است.
- مهلت واخواهی یک ماه از تاریخ ابلاغ واقعی یا قانونی رای غیابی به واخواه است.
- در برخی موارد، مهلت واخواهی بیشتر از یک ماه است.
- واخواهی فقط ناظر به نفس رای بوده و شامل دعاوی فرعی و هزینه های اجرایی رای نمی شود.
- در صورت عدم رعایت تشریفات قانونی در واخواهی، واخواهی پذیرفته نخواهد شد.
- برای تنظیم لایحه واخواهی و پیگیری مراحل قانونی واخواهی، می توانید از وکیل متخصص کمک بگیرید.
ارائه دادخواست واخواهی در حقوق ایران
واخواهی یکی از طرق اعاده دادرسی در نظام حقوقی ایران است که به موجب آن، محکوم علیه غایب می‌تواند نسبت به حکم غیابی صادر شده توسط دادگاه، به همان دادگاه صادر کننده حکم، درخواست رسیدگی مجدد کند.
مراحل ارائه دادخواست واخواهی:
1. تنظیم دادخواست واخواهی:
- اولین قدم برای واخواهی، تنظیم دادخواست واخواهی است.
- در دادخواست واخواهی باید مشخصات محکوم علیه، واخوانده، دادگاه صادر کننده حکم غیابی، تاریخ صدور حکم غیابی، شرح خلاصه پرونده، عذر موجه برای عدم حضور در جلسه رسیدگی و دلایل و مستندات واخواهی قید شود.
2. ارائه دادخواست واخواهی به دفتر دادگاه صادر کننده حکم غیابی:
- دادخواست واخواهی باید به دفتر دادگاه صادر کننده حکم غیابی ارائه شود.
- در این مرحله، محکوم علیه باید هزینه دادرسی واخواهی را نیز پرداخت کند.
3. رسیدگی به دادخواست واخواهی:
- پس از ارائه دادخواست واخواهی و پرداخت هزینه دادرسی، دادگاه به آن رسیدگی می کند.
- در صورتیکه دادگاه عذر موجه محکوم علیه را برای عدم حضور در جلسه رسیدگی بپذیرد، حکم غیابی را نقض و پرونده را برای رسیدگی مجدد به همان شعبه یا شعبه دیگر دادگاه صادر کننده حکم غیابی اعاده می کند.
- در صورتیکه دادگاه عذر موجه محکوم علیه را نپذیرد، واخواهی را رد و حکم غیابی را قطعی اعلام می کند.
نکات مهم:
- مهلت واخواهی برای اشخاص مقیم ایران بیست روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور دو ماه از تاریخ ابلاغ واقعی حکم غیابی است.
- در صورتیکه محکوم علیه در مهلت قانونی واخواهی کند، حتی اگر در جلسه رسیدگی مجدد حاضر نشود، حکم غیابی نقض و پرونده مجدداً رسیدگی می شود.
- واخواهی فقط یک بار قابل طرح است و در صورت رد واخواهی، دیگر امکان طرح مجدد آن وجود ندارد.
تنظیم دادخواست واخواهی
دادخواست واخواهی سندی است که توسط محکوم علیه به دادگاهی که حکم غیابی صادر کرده است تقدیم می شود و در آن، محکوم علیه از حکم صادره ابراز نارضایتی کرده و تقاضای نقض یا ابطال آن را می نماید.
محتویات دادخواست واخواهی:
- مشخصات واخواه: نام و نام خانوادگی، شماره ملی،住所، و شماره تلفن واخواه
- مشخصات واخواهی: نام و نام خانوادگی،住所، و شماره تلفن واخواهی
- مشخصات حکم مورد واخواهی: شماره پرونده، شعبه صادر کننده حکم، تاریخ صدور حکم، و خلاصه ای از حکم
- دلایل و مستندات واخواهی: دلایلی که واخواه برای اثبات عذر موجه خود و نقض یا ابطال حکم ارائه می دهد. این دلایل می تواند شامل مدارک و مستندات کتبی، شهود، و یا سایر ادله باشد.
- ماحصل خواسته: درخواست واخواه مبنی بر نقض یا ابطال حکم.
- امضاء و تاریخ: دادخواست باید به امضاء و تاریخ واخواه برسد.
نکات مهم در تنظیم دادخواست واخواهی:
- دادخواست واخواهی باید در 20 روز از تاریخ ابلاغ واقعی حکم غیابی به واخواه به دفتر رییس دادگاهی که حکم را صادر کرده است تقدیم شود.
- در دادخواست واخواهی باید عذر موجه واخواه برای عدم حضور در دادگاه به طور کامل شرح داده شود.
- دلایل و مستندات واخواهی باید به طور دقیق و مستند به مدارک و شواهد ارائه شود.
- دادخواست واخواهی باید به زبان فارسی و با خط خوانا نوشته شود.
- در صورت وجود وکیل، وکیل باید وکالتنامه خود را ضمیمه دادخواست کند.
نمونه فرم دادخواست واخواهی:
دادگاه عمومی حقوقی شهرستان [نام شهرستان]
خواهان: [نام و نام خانوادگی واخواه]
خوانده: [نام و نام خانوادگی واخواهی]
موضوع: واخواهی از دادنامه شماره [شماره دادنامه]
احتراماً به استحضار می رساند:
اینجانب [نام و نام خانوادگی واخواه] به موجب دادنامه شماره [شماره دادنامه] صادره از شعبه [شماره شعبه] آن دادگاه به عنوان خوانده دعوی [عنوان دعوی] به [محکومیت] محکوم شده ام. لکن با توجه به [دلایل و مستندات واخواهی]، عذر موجه خود را برای عدم حضور در دادگاه ثابت نموده و تقاضای نقض یا ابطال دادنامه موصوف را دارم.
لذا با تقدیم این دادخواست و ضمایم آن، تقاضای رسیدگی و صدور حکم به شرح ذیل را دارم:
- نقض دادنامه شماره [شماره دادنامه] صادره از شعبه [شماره شعبه] آن دادگاه
- [سایر درخواست های واخواه]
ضمناً رونوشت این دادخواست به خوانده ابلاغ گردیده است.
[امضاء و تاریخ]
[نام و نام خانوادگی وکیل] (در صورت وجود)
[شماره پروانه وکالت] (در صورت وجود)
[نشانی وکیل] (در صورت وجود)
