چه زمانی رای غیابی صادر میشود؟ مشاوره حقوقی

چه زمانی رای غیابی صادر می‌شود؟

رای غیابی زمانی صادر می‌شود که یکی از طرفین دعوا (معمولاً خوانده یا متهم) در هیچ یک از جلسات دادرسی حضور نیافته باشد و یا لایحه دفاعیه‌ای ارائه نکرده باشد. به عبارت دیگر، اگر کسی که علیه او دعوی شده است، از فرصت دفاع خود استفاده نکند، دادگاه می‌تواند در غیاب او حکم صادر کند.

شرایط صدور رای غیابی:

• عدم حضور در جلسات دادرسی: خوانده یا متهم باید در تمام جلسات دادرسی غایب باشد.
• عدم ارائه لایحه دفاعیه: حتی اگر خوانده یا متهم در برخی جلسات حضور یافته باشد، اما لایحه دفاعیه‌ای ارائه نکرده باشد، دادگاه می‌تواند حکم غیابی صادر کند.
• ابلاغ قانونی اوراق قضایی: باید ثابت شود که اوراق قضایی مانند دادخواست و احضاریه به صورت قانونی به خوانده یا متهم ابلاغ شده است.

چرا رای غیابی صادر می‌شود؟

هدف از صدور رای غیابی، پیشبرد سریع روند دادرسی و جلوگیری از طولانی شدن بی‌مورد پرونده‌ها است. با این حال، این نوع رای می‌تواند به حقوق طرف غایب لطمه بزند، بنابراین قانونگذار شرایط خاصی را برای صدور آن در نظر گرفته است.

عواقب رای غیابی:

• قابل اعتراض بودن: رای غیابی قابل اعتراض است و طرف غایب می‌تواند با طرح دعوای واخواهی، درخواست رسیدگی مجدد به پرونده را نماید.
• مهلت محدود برای اعتراض: برای اعتراض به رای غیابی، مهلت زمانی مشخصی وجود دارد که معمولاً کوتاه‌تر از مهلت اعتراض به رای حضوری است.

اهمیت حضور در جلسات دادرسی:

حضور در جلسات دادرسی و ارائه دفاعیات، یکی از مهم‌ترین حقوق هر فرد در دادرسی است. غیبت در جلسات دادرسی می‌تواند عواقب جدی مانند صدور رای غیابی و محکومیت را در پی داشته باشد.

توجه: اطلاعات ارائه شده در این متن صرفاً جنبه اطلاع‌رسانی دارد و جایگزین مشاوره حقوقی نیست. برای دریافت مشاوره دقیق و تخصصی در خصوص رای غیابی و نحوه اعتراض به آن، حتماً به یک وکیل مراجعه کنید.

آیا سوال دیگری در مورد رای غیابی دارید؟

موضوعات مرتبط:

• حقوق دادرسی
• دادگاه
• رای غیابی
• واخواهی

چرا رای غیابی صادر می‌شود؟

رای غیابی زمانی صادر می‌شود که یکی از طرفین دعوا (معمولاً خوانده یا متهم) علیرغم ابلاغ قانونی، در جلسات دادرسی حضور نیافته و دفاعی نیز ارائه نکرده باشد. در چنین شرایطی، دادگاه مجبور است به منظور جلوگیری از طولانی شدن روند رسیدگی، حکم را بدون حضور طرف غایب صادر کند.

دلایل صدور رای غیابی:

• عدم حضور خوانده یا متهم: اصلی‌ترین دلیل صدور رای غیابی، عدم حضور طرف مقابل در دادگاه است. این عدم حضور ممکن است به دلایل مختلفی مانند عدم اطلاع از طرح دعوی، عدم تمایل به حضور، بیماری یا دلایل دیگری باشد.
• عدم دفاع کتبی: حتی اگر طرف مقابل از طرح دعوی آگاه باشد، اما دفاع کتبی خود را ارائه نکند، دادگاه می‌تواند حکم غیابی صادر کند.
• نیاز به پایان دادن به طولانی شدن روند رسیدگی: دادگاه‌ها موظف هستند در کوتاه‌ترین زمان ممکن به پرونده‌ها رسیدگی کنند. بنابراین، اگر یکی از طرفین همکاری لازم را نداشته باشد، دادگاه مجبور به صدور رای غیابی می‌شود.

مراحل صدور رای غیابی:

1. ابلاغ قانونی: قبل از صدور رای غیابی، دادگاه موظف است به صورت قانونی به طرف مقابل ابلاغ کند که در جلسه دادرسی حاضر شود.
2. عدم حضور طرف مقابل: اگر طرف مقابل در جلسه دادرسی حاضر نشود و دفاعی نیز ارائه نکند، دادگاه به رسیدگی ادامه می‌دهد.
3. صدور رای: پس از اتمام رسیدگی، دادگاه رای خود را صادر می‌کند که به آن رای غیابی گفته می‌شود.

حقوق طرف غایب:

هر چند رای غیابی صادر شده است، اما طرف غایب از حقوق خاصی برخوردار است:

• واخواهی: طرف غایب می‌تواند ظرف مهلت قانونی مشخصی (معمولاً ۲۰ روز) نسبت به رای غیابی اعتراض کند. این اعتراض به واخواهی معروف است.
• اعتراض به دلایل رای: در مرحله واخواهی، طرف غایب می‌تواند به دلایل رای اعتراض کرده و مدارک جدیدی ارائه دهد.
• توقف اجرای حکم: تا زمانی که به اعتراض واخواهی رسیدگی نشده است، اجرای حکم غیابی متوقف می‌شود.

اهمیت واخواهی:

واخواهی یکی از مهم‌ترین حقوق طرف غایب است. با استفاده از واخواهی، طرف غایب می‌تواند از حق دفاع خود استفاده کرده و رای غیابی را نقض کند.

نکات مهم:

• مهلت واخواهی: مهلت واخواهی بسیار کوتاه است. بنابراین، طرف غایب باید در اسرع وقت نسبت به رای غیابی اقدام کند.
• مشاوره با وکیل: توصیه می‌شود طرف غایب برای انجام مراحل واخواهی با یک وکیل متخصص مشورت کند.
• دلایل واخواهی: دلایل واخواهی باید قوی و مستند باشد تا بتوان رای غیابی را نقض کرد.

نتیجه‌گیری:

رای غیابی اگرچه به دلیل عدم حضور یکی از طرفین صادر می‌شود، اما این به معنای پایان کار نیست. طرف غایب می‌تواند با استفاده از حق واخواهی، به رای اعتراض کرده و از حقوق خود دفاع کند.

شرایط صدور رای غیابی

رای غیابی زمانی صادر می‌شود که یکی از طرفین دعوا (معمولاً خوانده) در جلسه دادرسی حضور نیافته و یا لایحه‌ای برای دفاع از خود ارائه نداده باشد. در این صورت، دادگاه می‌تواند بر اساس مدارک موجود در پرونده و اظهارات طرف حاضر، رای را صادر کند.

شرایط صدور رای غیابی در قانون آیین دادرسی مدنی به شرح زیر است:

• عدم حضور در جلسه دادرسی: خوانده دعوا باید در جلسه دادرسی حاضر نشود.
• عدم ارائه لایحه دفاعیه: خوانده دعوا باید لایحه‌ای برای دفاع از خود ارائه ندهد.
• ابلاغ قانونی احضاریه: احضاریه جلسه دادرسی باید به طور قانونی به خوانده ابلاغ شده باشد.

ماده 303 قانون آیین دادرسی مدنی به طور صریح به این موضوع اشاره کرده است:

“هرگاه خوانده در جلسه دادرسی حضور نیابد و لایحه دفاعیه کتبی ندهد و اخطاریه جلسه دادرسی نیز به او ابلاغ واقعی شده باشد، دادگاه می‌تواند حکم غیابی صادر نماید.”

نکته مهم:

• ابلاغ واقعی: منظور از ابلاغ واقعی، این است که احضاریه به شخص خوانده یا نماینده قانونی وی تحویل داده شود و یا به نشانی اعلام شده از سوی خوانده ارسال گردد.
• دفاع کتبی: لایحه دفاعیه باید شامل ادعاهای خوانده و دلایل او برای رد دعوی باشد.

عواقب رای غیابی:

• قابل اعتراض بودن: رای غیابی قابل اعتراض است. خوانده می‌تواند ظرف مهلت قانونی، با مراجعه به دادگاه و ارائه دلایل خود، نسبت به حکم صادره اعتراض کند.
• اثبات عدم اطلاع از دعوی: در صورت اعتراض، خوانده باید ثابت کند که از طرح دعوی و زمان جلسه دادرسی مطلع نبوده است.

مزایای رای غیابی برای خواهان:

• سرعت در صدور حکم: با صدور رای غیابی، روند رسیدگی به پرونده تسریع می‌شود.
• کاهش هزینه‌های دادرسی: با توجه به اینکه خوانده در جلسه دادرسی حضور ندارد، هزینه‌های دادرسی کاهش می‌یابد.

معایب رای غیابی:

• احتمال نقض حکم در مرحله تجدیدنظر: اگر خوانده بتواند ثابت کند که از طرح دعوی مطلع نبوده است، حکم غیابی قابل نقض خواهد بود.
• عدم رسیدگی دقیق به ادعاهای خوانده: در رای غیابی، ادعاهای خوانده به طور کامل بررسی نمی‌شود.

نتیجه‌گیری: رای غیابی، ابزاری است که در مواردی که خوانده همکاری لازم را در روند دادرسی انجام نمی‌دهد، به دادگاه اجازه می‌دهد تا حکم صادر کند. با این حال، این نوع رای قابل اعتراض است و ممکن است در مراحل بعدی نقض شود.