اگر چک برگشت بخورد چه میشود؟ مشاوره حقوقی

مراحل وصول چک برگشتی

چک برگشتی یکی از مشکلاتی است که بسیاری از افراد با آن مواجه می‌شوند. هنگامی که یک چک به دلیل نبود موجودی کافی در حساب صادرکننده برگشت می‌خورد، دارنده چک می‌تواند برای وصول آن اقدامات قانونی انجام دهد. در ادامه مراحل کلی وصول چک برگشتی را شرح می‌دهیم:

مرحله اول: دریافت گواهی عدم پرداخت

• مراجعه به بانک: اولین قدم پس از برگشت خوردن چک، مراجعه به بانک صادرکننده چک و دریافت گواهی عدم پرداخت است. این گواهی مدرکی رسمی است که نشان می‌دهد چک به دلیل نبود موجودی کافی در حساب، پرداخت نشده است.
• اهمیت کد رهگیری: گواهی عدم پرداخت باید دارای کد رهگیری باشد تا در مراحل بعدی قابل پیگیری باشد.

مرحله دوم: انتخاب روش وصول

پس از دریافت گواهی عدم پرداخت، دارنده چک می‌تواند یکی از روش‌های زیر را برای وصول چک برگشتی انتخاب کند:

• صدور اجراییه:
  • مزایا: سریع‌ترین روش وصول است و نیازی به طی مراحل دادرسی ندارد.
  • شرایط: برای چک‌های صیادی که در سامانه ثبت شده‌اند، قابل استفاده است.
  • مراحل: با در دست داشتن گواهی عدم پرداخت، به دادگاه مراجعه کرده و درخواست صدور اجراییه می‌کنید. با صدور اجراییه، اموال بدهکار توقیف شده و از محل آن‌ها، مبلغ چک وصول می‌شود.
• اقامه دعوی حقوقی:
  • مزایا: برای زمانی که قصد دارید علیه ظهرنویس یا ضامن چک نیز طرح دعوی کنید، مناسب است.
  • مراحل: دادخواست حقوقی تنظیم کرده و به دادگاه ارائه می‌دهید. پس از طی مراحل دادرسی و صدور حکم، اجراییه صادر می‌شود.
• اجرا از طریق ثبت:
  • مراحل: با در دست داشتن گواهی عدم پرداخت، به اداره ثبت مراجعه کرده و درخواست اجراییه می‌کنید. سپس، اجراییه صادر شده و از طریق ثبت، اموال بدهکار توقیف و حراج می‌شود.
• پیگیری کیفری:
  • شرایط: برای چک‌های حال، غیر مشروط و غیر تضمینی قابل استفاده است.
  • مراحل: با توجه به اینکه صدور چک بلامحل جرم است، می‌توانید به دادسرا مراجعه کرده و شکایت کیفری مطرح کنید.

مرحله سوم: پیگیری مراحل قانونی

پس از انتخاب روش وصول، باید مراحل قانونی را به دقت دنبال کنید. این مراحل شامل:

• تکمیل فرم‌های مربوطه: باید فرم‌های مربوط به هر روش وصول را به دقت تکمیل کنید.
• پرداخت هزینه‌های دادرسی: بسته به روشی که انتخاب می‌کنید، باید هزینه‌های دادرسی را پرداخت کنید.
• پیگیری پرونده: به طور مرتب پرونده خود را پیگیری کنید تا از روند رسیدگی مطلع شوید.

نکات مهم

• مهلت قانونی: برای وصول چک برگشتی، مهلت‌های قانونی مشخصی وجود دارد که باید رعایت شوند.
• مشاوره حقوقی: توصیه می‌شود برای انجام مراحل قانونی و افزایش احتمال موفقیت، از مشاوره یک وکیل پایه یک دادگستری استفاده کنید.
• مدارک لازم: برای انجام هر یک از مراحل فوق، به مدارک خاصی نیاز خواهید داشت.

عواقب چک برگشتی

چک برگشتی، یکی از مشکلات رایجی است که در معاملات مالی ممکن است رخ دهد. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که حساب صادرکننده چک در هنگام ارائه به بانک، موجودی کافی نداشته باشد. عواقب چک برگشتی برای صادرکننده چک، دریافت‌کننده چک و حتی ضامنین چک می‌تواند بسیار جدی باشد.

عواقب برای صادرکننده چک

• پیگرد قانونی: صدور چک بدون پشتوانه جرم محسوب می‌شود و صادرکننده چک ممکن است به حبس یا جزای نقدی محکوم شود.
• مشکلات اعتباری: چک برگشتی، اعتبار فرد را نزد بانک‌ها و سایر مؤسسات مالی خدشه‌دار کرده و ممکن است در آینده با مشکلاتی مانند گرفتن وام یا دریافت کارت اعتباری مواجه شود.
• مشکلات حقوقی: دریافت‌کننده چک می‌تواند علیه صادرکننده چک اقامه دعوی کرده و خسارات خود را مطالبه کند.
• مشکلات اجتماعی: چک برگشتی می‌تواند به روابط اجتماعی فرد آسیب رسانده و باعث ایجاد مشکلات خانوادگی و شغلی شود.

عواقب برای دریافت‌کننده چک

• تاخیر در دریافت وجه: دریافت‌کننده چک با تأخیر در دریافت وجه خود مواجه می‌شود که ممکن است به کسب‌وکار یا زندگی شخصی وی آسیب برساند.
• هزینه‌های دادرسی: در صورت نیاز به پیگیری قانونی، دریافت‌کننده چک مجبور به پرداخت هزینه‌های دادرسی خواهد بود.
• مشکلات در وصول چک: وصول چک برگشتی ممکن است زمان‌بر و پر هزینه باشد.

عواقب برای ضامنین چک

• مسئولیت پرداخت بدهی: ضامنین چک در صورت عدم پرداخت بدهی توسط صادرکننده چک، مسئول پرداخت بدهی خواهند بود.
• مشکلات اعتباری: مشابه صادرکننده چک، ضامنین نیز با مشکلات اعتباری مواجه خواهند شد.

چگونه از چک برگشتی جلوگیری کنیم؟

• اطمینان از موجودی حساب: قبل از صدور چک، از موجودی کافی حساب خود اطمینان حاصل کنید.
• استفاده از ابزارهای پرداخت الکترونیکی: به جای استفاده از چک، از روش‌های پرداخت الکترونیکی مانند کارت بانکی یا انتقال وجه استفاده کنید.
• صدور چک به افرادی که می‌شناسید: تا حد امکان به افرادی که می‌شناسید و به آن‌ها اعتماد دارید، چک بدهید.
• ضمانت گرفتن: در صورت صدور چک به افراد ناشناخته، از آن‌ها ضمانت بگیرید.

مراحل قانونی پیگیری چک برگشتی

هنگامی که چکی برگشت می‌خورد، دارنده چک می‌تواند برای وصول مطالبات خود اقدامات قانونی انجام دهد. مراحل کلی این پیگیری به شرح زیر است:

1. گواهی عدم پرداخت:

• دریافت گواهی: اولین قدم، مراجعه به بانک صادرکننده چک و دریافت گواهی عدم پرداخت است. این گواهی مدرکی رسمی است که نشان می‌دهد چک به دلیل نبود موجودی کافی در حساب صادرکننده یا دلایل دیگر پرداخت نشده است.
• اهمیت گواهی: این گواهی به عنوان مدرکی برای اثبات بدهی صادرکننده چک در مراحل بعدی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

2. اعسار:

• اعسار صادرکننده چک: صادرکننده چک ممکن است ادعا کند که توانایی پرداخت بدهی را ندارد و تقاضای اعسار کند.
• بررسی اعسار: دادگاه به این ادعا رسیدگی کرده و در صورت تأیید اعسار، مهلت پرداخت بدهی را تمدید می‌کند یا امکان پرداخت اقساطی را فراهم می‌آورد.

3. تقاضای صدور اجراییه:

• تقدیم دادخواست: دارنده چک با در دست داشتن گواهی عدم پرداخت، به دادگاه مراجعه کرده و دادخواستی مبنی بر صدور اجراییه علیه صادرکننده چک تقدیم می‌کند.
• صدور اجراییه: دادگاه پس از بررسی دادخواست و احراز صحت ادعا، دستور اجراییه صادر می‌کند. اجراییه سندی است که به دارنده چک اجازه می‌دهد تا اموال صادرکننده چک را به منظور پرداخت بدهی توقیف کند.

4. توقیف اموال:

• توقیف اموال منقول و غیرمنقول: با در دست داشتن اجراییه، دارنده چک می‌تواند اموال منقول (مانند خودرو، طلا و …) و غیرمنقول (مانند خانه، زمین و …) صادرکننده چک را توقیف کند.
• فروش اموال: پس از توقیف اموال، این اموال به فروش گذاشته شده و از محل فروش آن‌ها، بدهی دارنده چک پرداخت می‌شود.

5. پیگیری کیفری:

• شکایت کیفری: علاوه بر پیگیری حقوقی، دارنده چک می‌تواند از صادرکننده چک شکایت کیفری نیز کند.
• مجازات: در صورت محکومیت صادرکننده چک، علاوه بر پرداخت بدهی، ممکن است به حبس یا جزای نقدی نیز محکوم شود.

نکات مهم:

• مهلت قانونی: برای پیگیری چک برگشتی، مهلت‌های قانونی مشخصی وجود دارد. بنابراین، بهتر است در اسرع وقت اقدام شود.
• مشاوره حقوقی: توصیه می‌شود که برای انجام مراحل قانونی پیگیری چک برگشتی، از مشاوره یک وکیل پایه یک دادگستری استفاده کنید.
• اسناد و مدارک: تمامی اسناد و مدارک مربوط به چک، مانند گواهی عدم پرداخت، قرارداد و … را نزد خود نگه دارید.