شرایط طلاق در صورت عدم تمکین زن
در صورت عدم تمکین زن، نفقه او ساقط میشود، اما مهریه او ساقط نمی‌شود.
نفقه: نفقه شامل خوراک، پوشاک، مسکن، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و سایر نیازهای متناسب با وضعیت زن است.
مهریه: مهریه مالی است که به زن تعلق می‌گیرد و عندالمطالبه است، یعنی زن هر زمان که بخواهد می‌تواند آن را از شوهر خود مطالبه کند.
عدم تمکین: عدم تمکین به معنای خودداری زن از انجام وظایف زناشویی و تمکین از شوهر است.
قوانین مربوط به عدم تمکین:
- قانون مدنی: در ماده 1108 قانون مدنی آمده است: «زن باید در منزلی که شوهر تعیین می‌کند سکونت کند، مگر آنکه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد.»
- قانون حمایت خانواده: در ماده 1115 قانون حمایت خانواده آمده است: «در صورت عدم تمکین زن از شوهر، وی می‌تواند از دادگاه تقاضای صدور گواهی عدم تمکین کند.»
- آراء مراجع تقلید: مراجع تقلید نیز در این خصوص نظرات مختلفی دارند.
آثار عدم تمکین
- سقوط نفقه: در صورت عدم تمکین زن، نفقه او ساقط میشود.
- عدم امکان مطالبه اجرت‌المثل: در صورت عدم تمکین زن، او نمی‌تواند اجرت‌المثل کارهایی را که در منزل شوهر انجام داده است، از شوهر خود مطالبه کند.
- جواز طلاق برای شوهر: در صورت عدم تمکین زن، شوهر می‌تواند از دادگاه تقاضای طلاق کند.
نکته: در برخی موارد، زن می‌تواند با وجود عدم تمکین، نفقه خود را دریافت کند.
- در صورتی که زن به دلیل بیماری یا عذر شرعی نتواند تمکین کند.
- در صورتی که شوهر منزل مناسبی برای زن تهیه نکند.
- در صورتی که شوهر به زن اذیت و آزار برساند.
نکته: در هر صورت، مهریه زن به دلیل عدم تمکین از بین نخواهد رفت و به بهانه عدم تمکین، مرد نمی‌تواند مهریه او را پرداخت نکند.
شرایط طلاق در صورت عدم تمکین زن
تعریف: عدم تمکین زن به معنای خودداری او از انجام وظایف زناشویی خود در قبال همسرش است. این وظایف شامل موارد زیر میشود:
- تمکین عام: شامل اطاعت زن از شوهر در امور مربوط به خانواده، سکونت در منزل مشترک و حسن معاشرت با او میشود.
- تمکین خاص: شامل برقراری رابطه جنسی با شوهر است.
دلایل عدم تمکین
- دلایل عاطفی: مانند بی‌مهری شوهر، عدم تفاهم و ناسازگاری، خیانت، سوءظن، و …
- دلایل جسمی: مانند بیماری، ناتوانی جنسی، و …
- دلایل حقوقی: مانند عدم پرداخت نفقه، ترک منزل توسط شوهر، ازدواج مجدد بدون رضایت زن، و …
آثار عدم تمکین:
- از دست دادن حق نفقه: زن در صورت عدم تمکین، حق دریافت نفقه از شوهر را از دست می‌دهد.
- جواز ازدواج مجدد شوهر: مرد در صورت عدم تمکین زن، می‌تواند با اجازه دادگاه مجددا ازدواج کند.
- عدم استحقاق دریافت مهریه: زن در صورت عدم تمکین، تا زمانی که تمکین نکند، حق دریافت مهریه را ندارد.
- امکان طلاق: در صورت اثبات عدم تمکین زن، شوهر می‌تواند از دادگاه تقاضای طلاق کند.
راه حل های عدم تمکین
- برقراری گفتگو و صلح و سازش: اولین و بهترین راه حل برای حل مشکل عدم تمکین، گفتگو و صلح و سازش بین زوجین است.
- مراجعه به مشاوره خانواده: در صورت عدم حل مشکل از طریق گفتگو، زوجین می‌توانند به مشاوره خانواده مراجعه کنند.
- مراجعه به دادگاه: در صورت عدم حل مشکل از طریق گفتگو و مشاوره، زوجین می‌توانند به دادگاه مراجعه کنند.
نکته:
- عدم تمکین زن، جرم نیست.
- زن می‌تواند در صورت وجود عذر شرعی، از تمکین خودداری کند.
- شوهر موظف است قبل از طرح دعوای عدم تمکین، به زن تمکین عام و خاص را به طور متعارف و در حدود عرف و قانون یادآوری کند.
قوانین مربوط به نفقه
نفقه در لغت به معنی هزینه و خرجی است و در اصطلاح حقوقی عبارت است از مالی که برای ادامه زندگی، صرف مخارج ضروری همسر و فرزندان، خویشاوندان و مانند آنها میشود.
موارد پرداخت نفقه:
- نفقه همسر: در ازدواج دائم، پرداخت نفقه زن بر شوهر واجب است.
- نفقه فرزندان: پدر موظف به پرداخت نفقه فرزندان خود تا زمانی که به سن بلوغ و استقلال مالی نرسیده‌اند، می‌باشد.
- نفقه خویشاوندان: در برخی موارد، نفقه خویشاوندان نیز واجب است، مانند نفقه پدر و مادر بر فرزندان.
شرایط پرداخت نفقه:
- تمکین: زن برای دریافت نفقه باید تمکین عام و خاص از شوهر خود داشته باشد.
- استطاعت مالی: شوهر باید توانایی پرداخت نفقه را داشته باشد.
- حیات: نفقه به زن زنده تعلق می‌گیرد.
میزان نفقه:
میزان نفقه با توجه به وضعیت مالی شوهر و نیازهای زن تعیین میشود.
نحوه مطالبه نفقه:
زن می‌تواند برای مطالبه نفقه به دادگاه خانواده مراجعه کند.
قوانین مربوط به نفقه در ایران:
- ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی: در عقد دائم نفقه زن بر عهده شوهر است.
- ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی: نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و هر آنچه که به صورت عادت یا احتیاج لازمه زندگی وی باشد.
- ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی: در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه، زن می‌تواند به دادگاه مراجعه کند.
نکات:
- نفقه دین است و در صورت فوت شوهر، زن می‌تواند از ماترک او نفقه خود را مطالبه کند.
- زن می‌تواند در صورت عدم پرداخت نفقه، از شوهر خود تمکین نکند.
- عدم پرداخت نفقه جرم است و شوهر می‌تواند به مجازات حبس تعزیری تا شش ماه محکوم شود.
قوانین مربوط به مهریه
مهریه در قانون مدنی ایران به عنوان مالی که به زن تعلق می‌گیرد و عندالمطالبه است، تعریف شده است. به عبارتی دیگر، زن هر زمان که بخواهد می‌تواند مهریه خود را از شوهر خود مطالبه کند.
قوانین مربوط به مهریه در چند دسته کلی قرار می‌گیرند:
- تعیین مقدار مهریه:
- مهرالمسمی: مهریه‌ای است که در عقدنامه تعیین میشود.
- مهرالمثل: در صورتی که در عقدنامه مهریه‌ای تعیین نشده باشد، زن می‌تواند مهرالمثل خود را از شوهر خود مطالبه کند. مهرالمثل مهریه‌ای است که با توجه به شان و منزلت زن و عرف و عادت جامعه تعیین میشود.
- مهرالسنه: مهریه‌ای است که به مقدار معینی از سکه طلا یا فلزات قیمتی دیگر تعیین میشود.
- مهرالمتعه: مهریه‌ای است که به زن تعلق می‌گیرد و به تناسب وضعیت زن و شوهر تعیین میشود.
- مطالبه مهریه:
- زن می‌تواند مهریه خود را به صورت عندالمطالبه از شوهر خود مطالبه کند.
- در صورتی که شوهر توانایی پرداخت مهریه را به صورت یکجا نداشته باشد، زن می‌تواند مهریه خود را به صورت اقساطی مطالبه کند.
- در صورت فوت شوهر، زن می‌تواند مهریه خود را از ماترک شوهرش مطالبه کند.
- ضمانت اجرای مهریه:
- در صورت عدم پرداخت مهریه از سوی شوهر، زن می‌تواند از طریق مراجع قضایی اقدام به مطالبه مهریه خود کند.
- در صورت اثبات عدم تمکین زن، شوهر می‌تواند از پرداخت مهریه امتناع کند.
- در برخی موارد، مانند اعسار شوهر، ممکن است مهریه به صورت قسطی پرداخت شود.
- قوانین جدید مربوط به مهریه:
- در سال 1397، قانون جدیدی در خصوص مهریه به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.
- بر اساس این قانون، تا 114 سکه بهار آزادی عندالمطالبه است و مازاد بر آن، به صورت اقساطی پرداخت میشود.
- همچنین، در این قانون، شرایط جدیدی برای اعسار شوهر از پرداخت مهریه در نظر گرفته شده است.
- نکات مهم در خصوص مهریه:
- مهریه حق زن است و هیچ کس نمی‌تواند آن را از او سلب کند.
- زن می‌تواند در هر زمان که بخواهد مهریه خود را از شوهر خود مطالبه کند.
- در انتخاب مقدار مهریه باید به شرایط و امکانات شوهر توجه کرد.
- مهریه نباید به عنوان ابزاری برای تحت فشار قرار دادن شوهر استفاده شود.
قوانین مربوط به عدم تمکین و شرایط طلاق
عدم تمکین به معنای خودداری زن از انجام وظایف زناشویی و تمکین از شوهر است.
قوانین مربوط به عدم تمکین در چند دسته کلی قرار می‌گیرند:
- آثار عدم تمکین:
- سقوط نفقه: در صورت عدم تمکین زن، نفقه او ساقط میشود.
- عدم امکان مطالبه اجرت‌المثل: در صورت عدم تمکین زن، او نمی‌تواند اجرت‌المثل کارهایی را که در منزل شوهر انجام داده است، از شوهر خود مطالبه کند.
- جواز طلاق برای شوهر: در صورت عدم تمکین زن، شوهر می‌تواند از دادگاه تقاضای طلاق کند.
- موارد عدم سقوط نفقه:
- در صورتی که زن به دلیل بیماری یا عذر شرعی نتواند تمکین کند.
- در صورتی که شوهر منزل مناسبی برای زن تهیه نکند.
- در صورتی که شوهر به زن اذیت و آزار برساند.
- اثبات عدم تمکین:
- شوهر برای اثبات عدم تمکین زن باید به دادگاه دادخواست بدهد.
- دادگاه با بررسی دلایل و مدارک، در خصوص تمکین یا عدم تمکین زن اظهار نظر می‌کند.
- راهکارهای حل مشکل عدم تمکین:
- مراجعه به مشاوره خانواده: در بسیاری از موارد، عدم تمکین ریشه در مشکلات و اختلافات زناشویی دارد. مراجعه به مشاوره خانواده می‌تواند به حل این مشکلات و رفع عدم تمکین کمک کند.
- توافق زوجین: زوجین می‌توانند با توافق یکدیگر، مشکل عدم تمکین را حل کنند.
- صدور حکم الزام به تمکین: در صورتی که راهکارهای دیگر جواب ندهد، شوهر می‌تواند از دادگاه تقاضای صدور حکم الزام به تمکین کند.
- نکات مهم در خصوص عدم تمکین:
- عدم تمکین یک موضوع حقوقی است و باید از طریق مراجع قضایی پیگیری شود.
- زن و شوهر باید در خصوص وظایف زناشویی و تمکین با یکدیگر صحبت و گفتگو کنند.
- عدم تمکین می‌تواند به روابط زناشویی آسیب جدی وارد کند.
شرایط عدم تعلق نفقه به زن
طبق قانون مدنی ایران، نفقه شامل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و سایر نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن است. در شرایطی خاص، نفقه به زن تعلق نمی‌گیرد. این شرایط به شرح زیر است:
- عدم تمکین:
- عدم تمکین عام: خودداری زن از انجام وظایف زناشویی و تمکین از شوهر بدون دلیل موجه.
- عدم تمکین خاص: خودداری زن از انجام وظایف خاص زناشویی، مانند تمکین خاص به دلیل بیماری یا نقص عضو.
- نشوز:
- نشوز عام: سرپیچی زن از اطاعت شوهر در امور غیرمعقول و خلاف شرع.
- نشوز خاص: سرپیچی زن از اطاعت شوهر در امور معقول و شرعی.
- غیبت زن:
- غیبت بدون عذر موجه: ترک منزل بدون اجازه شوهر و بدون دلیل موجه.
- غیبت با عذر موجه: ترک منزل با اجازه شوهر یا به دلیل موجه، مانند بیماری یا سفر ضروری.
- زندانی شدن زن:
- زندانی شدن به جرم عمدی: در صورتی که زن به جرم عمدی زندانی شود، مستحق نفقه نخواهد بود.
- زندانی شدن به جرم غیرعمدی: در صورتی که زن به جرم غیرعمدی زندانی شود، حق دریافت نفقه را دارد.
- ازدواج مجدد زن:
- ازدواج مجدد بدون اجازه شوهر: در صورتی که زن بدون اجازه شوهر ازدواج مجدد کند، مستحق نفقه از شوهر اول نخواهد بود.
- ازدواج مجدد با اجازه شوهر: در صورتی که زن با اجازه شوهر ازدواج مجدد کند، حق دریافت نفقه از شوهر اول را دارد.
- بذل مدت در عقد موقت:
- در صورت بذل مدت توسط زن، عقد موقت منفسخ میشود و زن حق دریافت نفقه از شوهر را از دست می‌دهد.
- طلاق:
- با طلاق رجعی، زن تا زمان عده مستحق نفقه است.
- با طلاق بائن، زن نفقه دریافت نمی‌کند.
- فوت شوهر:
- با فوت شوهر، زن نفقه دریافت نمی‌کند.
نکته: در برخی موارد خاص، مانند اعسار شوهر، ممکن است زن با وجود شرایط عدم تعلق نفقه، بتواند نفقه خود را از شوهر دریافت کند.
