نحوه بازداشت سند مشاوره حقوقی تلفنی

قوانین بازداشت سند در ایران

بازداشت سند در اصطلاح حقوقی به توقیف و یا در اختیار گرفتن موقت یک سند یا نوشته به منظور جلوگیری از سوء استفاده از آن و یا تضمین انجام تعهدات گفته می شود.

مبنای قانونی بازداشت سند:

• قانون آیین دادرسی مدنی: در مواد 205 تا 214 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1394، شرایط و مقررات مربوط به بازداشت سند بیان شده است.
• قانون ثبت اسناد و املاک: در برخی موارد، ممکن است برای بازداشت سند، به قانون ثبت اسناد و املاک مصوب 1352 نیز استناد شود.

موارد صدور قرار بازداشت سند:

• درخواست ذینفع: هر شخصی که ذینفع در یک سند یا نوشته باشد، می تواند از دادگاه درخواست بازداشت آن را بنماید.
• احتمال سوء استفاده از سند: در صورتی که احتمال سوء استفاده از سند یا نوشته توسط دارنده آن وجود داشته باشد، دادگاه می تواند به درخواست ذینفع، قرار بازداشت سند را صادر کند.
• تضمین انجام تعهدات: در برخی موارد، ممکن است سند یا نوشته ای به عنوان تضمین انجام تعهدات به شخص دیگری داده شود. در اینگونه موارد، در صورت عدم انجام تعهدات، ذینفع می تواند از دادگاه درخواست بازداشت سند را بنماید.

نحوه صدور قرار بازداشت سند:

• ذینفع باید با تقدیم دادخواست به دادگاه محل اقامت دارنده سند یا محل وقوع جرم، تقاضای بازداشت سند را بنماید.
• در دادخواست باید مشخصات کامل خواهان و خوانده، موضوع سند، دلایل و مستندات و خواسته خواهان به طور دقیق قید شود.
• دادگاه پس از بررسی دادخواست و دلایل و مستندات ارائه شده، در صورت احراز شرایط قانونی، قرار بازداشت سند را صادر می کند.

اثر صدور قرار بازداشت سند:

• با صدور قرار بازداشت سند، دارنده سند یا نوشته حق هرگونه دخل و تصرف در آن را از دست می دهد.
• سند یا نوشته توقیف شده توسط دادگاه به امانت به شخص ثالثی سپرده می شود و یا در محل دادگاه نگهداری می شود.

رفع توقیف سند:

• در برخی موارد، ممکن است دارنده سند یا نوشته به صدور قرار بازداشت سند معترض باشد و از دادگاه درخواست رفع توقیف را بنماید.
• دادگاه پس از بررسی اعتراض و دلایل و مستندات ارائه شده، در صورت احراز بطلان قرار بازداشت سند، آن را رفع می کند.

نکات مهم:

• بازداشت سند یک اقدام تامین خواسته است و فقط در مواردی که احتمال ضرر و زیان به ذینفع وجود داشته باشد، توسط دادگاه صادر می شود.
• صدور قرار بازداشت سند، مانع از طرح دعوای حقوقی در مورد سند یا نوشته توقیف شده نمی شود.
• برای تنظیم دادخواست بازداشت سند و یا اعتراض به آن، می توانید از وکیل دادگستری کمک بگیرید.

نحوه تقاضای بازداشت سند در ایران

بازداشت سند یکی از طرق تأمین خواسته در دعاوی حقوقی است که به موجب آن، خواهان (طلبکار) می‌تواند از دادگاه تقاضا کند تا سندی که نشان دهنده تعهد بدهکار است را توقیف و در اختیار بگیرد تا از نقل و انتقال یا سوء استفاده از آن توسط بدهکار جلوگیری شود.

مراحل تقاضای بازداشت سند در ایران به شرح زیر است:

1. تنظیم دادخواست:

• اولین قدم، تنظیم دادخواستی است که به موجب آن، خواهان از دادگاه تقاضای بازداشت سند مورد نظر را دارد.
• در این دادخواست باید مشخصات کامل خواهان و خوانده (بدهکار)، نوع سند، مشخصات سند، محل نگهداری سند، و دلایل و مستندات مربوط به طلب و تعهد بدهکار ذکر شود.

2. مدارک و مستندات لازم:

• به همراه دادخواست باید مدارک و مستنداتی که نشان دهنده طلب خواهان از خوانده و همچنین دلالت بر وجود سند مورد نظر دارد، ارائه شود. این مدارک و مستندات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
  • سند تعهد (مانند سفته، چک، سند اجاره، سند قرض، و …)
  • اسناد و مدارکی که نشان دهنده مالکیت یا ذینفع بودن خواهان نسبت به سند است.
  • دلایل و مستنداتی که ثابت می‌کند سند در اختیار خوانده است.

3. ارائه دادخواست به دادگاه:

• دادخواست باید به همراه مدارک و مستندات به یکی از شعب دادگاه عمومی یا دادگاه حقوقی محل اقامت خوانده ارائه شود.
• در برخی از مجتمع‌های قضایی، دفاتر خدمات الکترونیک قضایی نیز امکان ثبت دادخواست و ارائه مدارک را فراهم می‌کنند.

4. رسیدگی به پرونده:

• دادگاه پس از بررسی دادخواست و مدارک و مستندات، در صورت احراز شرایط قانونی، قرار بازداشت سند را صادر می‌کند.
• قرار بازداشت سند به طرفین ابلاغ می‌شود و از تاریخ ابلاغ، لازم الاجرا خواهد بود.

5. اجرای قرار بازداشت سند:

• قرار بازداشت سند توسط واحد اجرای احکام دادگاه اجرا می‌شود.
• مأمور اجرا با مراجعه به محل نگهداری سند، آن را توقیف و در اختیار دادگاه قرار می‌دهد.

نکاتی در مورد تقاضای بازداشت سند:

• بازداشت سند فقط برای اسنادی که از نظر قانونی قابل توقیف هستند، امکان‌پذیر است.
• برای بازداشت سند، باید دلیلی وجود داشته باشد که نشان دهد سند مورد نظر، مربوط به طلب خواهان از خوانده است.
• بازداشت سند مانع از طرح دعوای حقوقی توسط خوانده (بدهکار) برای اثبات عدم وجود دین یا تعهد خود نمی‌شود.
• در صورت فوت یا ورشکستگی بدهکار، بازداشت سند همچنان پابرجا خواهد بود.

مواردی که می‌توان برای آنها تقاضای بازداشت سند کرد:

• سفته
• چک
• سند اجاره
• سند قرض
• سند رهنی
• سند وکالت
• دفاتر تجاری

مواردی که نمی‌توان برای آنها تقاضای بازداشت سند کرد:

• اسناد عادی (مانند قولنامه)
• اسنادی که به موجب قانون، غیرقابل توقیف هستند (مانند اسناد هویت)
• اسنادی که مربوط به تعهدات غیرمالی هستند