ابراء قانون مدنی مشاوره حقوقی

ابراء در قانون مدنی ایران

ابراء در قانون مدنی ایران به معنای صرف نظر کردن دائن از تمام یا قسمتی از حق خود به اختیار است.

ماده 289 قانون مدنی ابراء را اینگونه تعریف می‌کند:

«ابراء عبارت است از اینکه دائن از حق خود به اختیار صرف نظر کند.»

ارکان ابراء:

• دائن: کسی که از حق خود صرف نظر می‌کند.
• مدیون: کسی که حق به نفع او اسقاط می‌شود.
• حق: حقی که دائن از آن صرف نظر می‌کند.
• صرف نظر کردن: اراده و رضایت دائن برای اسقاط حق.

شرایط ابراء:

• اهلیت طرفین: ابراء کننده (دائن) و ابراء شونده (مدیون) باید اهلیت قانونی لازم را داشته باشند.
• معین بودن حق: حقی که ابراء می‌شود باید معین و مشخص باشد.
• اختیاری بودن ابراء: ابراء باید به اختیار دائن و بدون اکراه یا اجبار انجام شود.
• قابل اسقاط بودن حق: حقی که ابراء می‌شود باید قابل اسقاط باشد.

آثار ابراء:

• اسقاط حق: با ابراء، حق دائن به طور کامل یا قسمتی که ابراء شده است، از بین می‌رود و دیگر قابل مطالبه نیست.
• غیرقابل رجوع بودن ابراء: ابراء، به طور کلی غیرقابل رجوع است، به این معنی که دائن نمی‌تواند بعد از ابراء، حق خود را دوباره مطالبه کند.
• استثنائات: در برخی موارد، ابراء قابل رجوع است، مانند:
  • غلط در موضوع ابراء: اگر ابراء به دلیل غلط در موضوع حق انجام شده باشد، قابل رجوع است.
  • فریب یا اکراه: اگر ابراء به دلیل فریب یا اکراه انجام شده باشد، قابل رجوع است.
  • عدم علم به حق: اگر ابراء کننده در زمان ابراء از وجود حق خود بی‌اطلاع بوده باشد، ابراء قابل رجوع است.

اقسام ابراء:

• ابراء مطلق: در این نوع ابراء، دائن از تمام حقوق خود نسبت به مدیون صرف نظر می‌کند.
• ابراء مقید: در این نوع ابراء، دائن فقط از قسمتی از حقوق خود نسبت به مدیون صرف نظر می‌کند.
• ابراء عام: در این نوع ابراء، دائن از تمام حقوق خود نسبت به تمام مدیونین خود صرف نظر می‌کند.
• ابراء خاص: در این نوع ابراء، دائن فقط از حقوق خود نسبت به یک مدیون خاص صرف نظر می‌کند.

تفاوت ابراء با صلح:

• هدف: هدف ابراء، اسقاط حق است، در حالی که هدف صلح، انتقال حق یا مال است.
• ارکان: ابراء به دو رکن (دائن و مدیون) نیاز دارد، در حالی که صلح به سه رکن (مصالح، مُتَصالح و مال یا حق مورد صلح) نیاز دارد.
• آثار: ابراء، حق را اسقاط می‌کند، در حالی که صلح، حق یا مال را انتقال می‌دهد.

ابراء در قانون مدنی ایران

ابراء در اصطلاح حقوقی، به معنای گذشت کردن از حق است. به عبارت دیگر، ابراء زمانی اتفاق می‌افتد که طلبکار به طور اختیاری از طلب خود نسبت به بدهکار صرف نظر می‌کند.

ارکان ابراء:

• متصدی ابراء (طلبکار): کسی که از حق خود صرف نظر می‌کند.
• متبری (بدهکار): کسی که از حق علیه او صرف نظر می‌شود.
• مورد ابراء (طلب): حقی که از آن صرف نظر می‌شود.
• رضایت: ابراء باید با رضایت کامل متصدی و متبری انجام شود.
• اهلیت: متصدی و متبری باید اهلیت لازم برای انجام معاملات را داشته باشند.
• معین بودن مورد ابراء: مورد ابراء باید معین و مشخص باشد.

انواع ابراء:

• ابراء مطلق: در این نوع ابراء، طلبکار از تمام حقوق خود نسبت به بدهکار صرف نظر می‌کند.
• ابراء مقید: در این نوع ابراء، طلبکار فقط از بخشی از حقوق خود نسبت به بدهکار صرف نظر می‌کند.

شرایط ابراء:

• وجود دین: برای ابراء، باید دینی وجود داشته باشد که طلبکار از آن صرف نظر کند.
• مالکیت طلبکار: طلبکار باید مالک طلب خود باشد.
• عدم تعلق حق به شخص ثالث: طلب نباید متعلق به شخص ثالثی باشد.

آثار ابراء:

• اسقاط دین: با ابراء، دین به طور کامل اسقاط می‌شود و دیگر از بین نمی‌رود.
• برائت ذمه متبری: با ابراء، ذمه متبری بری می‌شود و دیگر تعهدی به پرداخت دین ندارد.
• غیرقابل رجوع بودن ابراء: ابراء غیرقابل رجوع است و پس از انجام آن، طلبکار نمی‌تواند مجدداً از حق خود مطالبه کند.

تفاوت ابراء با اسقاط دین:

• اسقاط دین به معنای از بین رفتن دین به طور قهری است، در حالی که ابراء به معنای گذشت کردن از حق به طور اختیاری است.
• در اسقاط دین، ارکان ابراء (متصدی، متبری، مورد ابراء، رضایت، اهلیت، و معین بودن مورد ابراء) ضروری نیست، در حالی که در ابراء وجود این ارکان ضروری است.

تفاوت ابراء با عفو:

• عفو به معنای بخشش جرم است، در حالی که ابراء به معنای گذشت کردن از حق است.
• عفو تعلق به جرم دارد، در حالی که ابراء تعلق به دین دارد.

شرایط ابراء در قانون ایران

ابراء ایقاعی است که به موجب آن دائن از حق خود به طور مجانی صرف نظر می‌کند.

برای تحقق ابراء، شرایط زیر باید رعایت شوند:

1. اهلیت متعهدله:

• متعهدله (کسی که ابراء به نفع او انجام می‌شود) باید اهلیت قانونی داشته باشد.
• به عنوان مثال، محجورین مانند افراد صغیر و مجنون، اهلیت لازم برای ابراء را ندارند.

2. قصد ابراء:

• دائن باید قصد و رضای کامل به ابراء داشته باشد.
• اراده او باید آزاد باشد و تحت فشار، اکراه یا تهدید نباشد.

3. معین بودن دین:

• دینی که مورد ابراء قرار می‌گیرد باید معین و مشخص باشد.
• ماهیت، جنس، نوع و مقدار آن باید به گونه‌ای باشد که قابل تشخیص باشد.

4. مشروعیت دین:

• دینی که مورد ابراء قرار می‌گیرد باید مشروع و قانونی باشد.
• تعهدات خلاف شرع و قانون باطل هستند و نمی‌توان آنها را ابراء کرد.

5. لفظ یا فعل مؤدی به ابراء:

• دائن باید لفظ یا فعلی انجام دهد که نشان دهنده قصد او به ابراء باشد.
• به عنوان مثال، گفتن جمله “من تو را از تمام دین خود بری کردم” یا نوشتن آن در سندی که به امضای دائن رسیده باشد، می‌تواند مؤدی به ابراء باشد.

آثار ابراء:

• با تحقق ابراء، دین ساقط می‌شود و متعهد دیگر هیچ تعهدی به پرداخت آن ندارد.

نکات مهم:

• ابراء یک ایقاع است و برای تحقق آن نیازی به قبول متعهد نیست.
• ابراء معوض نیست، مگر اینکه طرفین در شروط خود توافق کرده باشند.
• یعنی دائن موجب به پرداخت هیچ وجهی به متعهد نیست.
• ابراء قابل رجوع نیست، مگر اینکه شروطی برای رجوع در شروط طرفین ذکر شده باشد.
• برای آگاهی بیشتر از قواعد مربوط به ابراء می‌توان به مواد 289 تا 291 قانون مدنی و منابع حقوقی مربوطه مراجعه کرد.

انواع ابراء

ابراء، به معنای بری کردن ذمه مدیون از دین یا تعهدی است که بر عهده اوست. ابراء می تواند به صورت عام یا خاص، مطلق یا مقید، معلق یا منجز، مجانی یا عوضی و … انجام شود.

انواع ابراء از نظر موضوع:

• ابراء عام: در ابراء عام، دائن تمام دیون خود را نسبت به مدیون بری می کند. به عبارت دیگر، ذمه مدیون از تمام تعهدات خود در قبال دائن بری می شود.
• ابراء خاص: در ابراء خاص، دائن فقط یک دین یا تعهد خاص را نسبت به مدیون بری می کند. به عبارت دیگر، ذمه مدیون فقط از آن دین یا تعهد خاص بری می شود.

انواع ابراء از نظر صحت و بطلان:

• ابراء صحیح: ابراء صحیح، ابرایی است که واجد تمام شرایط و ارکان صحت باشد و اثر آن بری ذمه مدیون از دین یا تعهد است.
• ابراء باطل: ابراء باطل، ابرایی است که فاقد یکی از شرایط و ارکان صحت باشد و هیچ اثری ندارد.

انواع ابراء از نظر زمان:

• ابراء معلق: ابراء معلق، ابرایی است که اثر آن به وقوع یا عدم وقوع یک شرط در آینده موکول می شود.
• ابراء منجز: ابراء منجز، ابرایی است که اثر آن بلافاصله پس از انشاء ایجاد می شود و نیاز به شرط ندارد.

انواع ابراء از نظر عوض:

• ابراء مجانی: ابراء مجانی، ابرایی است که بدون هیچ گونه عوضی انجام می شود.
• ابراء عوضی: ابراء عوضی، ابراءی است که در مقابل آن عوضی از طرف مدیون به دائن پرداخت می شود.

نکات:

• ابراء می تواند به صورت شفاهی یا کتبی انجام شود.
• برای اثبات ابراء در مراجع قانونی، معمولاً به شهادت شهود یا سند کتبی نیاز است.
• ابراء بعد از مرگ متعهدله (کسی که بری می شود) یا قبل از قبول آن توسط متعهد (کسی که بری می کند) اثر ندارد.
• ابراء شامل دیون حال و آینده می شود، مگر اینکه خلاف آن شرط شده باشد.
• اطلاعات ارائه شده در این پاسخ، صرفاً جنبه آموزشی دارد و نباید به عنوان مشاوره حقوقی تلقی شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع ابراء، باید به وکیل یا مشاور حقوقی مراجعه کنید.

ارکان ابراء در قانون مدنی ایران

ابراء در قانون مدنی ایران به معنای صرف نظر کردن دائن از حق خود به اختیار است.

ارکان ابراء عبارتند از:

1. ابراء کننده (دائن): ابراء کننده کسی است که از حق خود صرف نظر می‌کند. او باید اهلیت و اختیار لازم برای انجام معامله را داشته باشد.

2. ابراء شونده (مدیون): ابراء شونده کسی است که دین بر ذمه اوست. او باید اهلیت و اختیار لازم برای قبول ابراء را داشته باشد.

3. موضوع ابراء: موضوع ابراء، دین یا حقی است که دائن از آن صرف نظر می‌کند. دین یا حق مورد ابراء باید معین و قابل تشخیص باشد.

4. صیغه ابراء: صیغه ابراء، لفظ یا فعلی است که ابراء کننده به وسیله آن، از حق خود صرف نظر می‌کند. صیغه ابراء باید صریح و روشن باشد و قصد ابراء از آن به وضوح مشهود باشد.

شرایط صحت ابراء:

• اهلیت و رضایت طرفین: ابراء کننده و ابراء شونده باید اهلیت و اختیار لازم برای انجام معامله را داشته باشند و ابراء با رضایت کامل آنها انجام شود.
• معین بودن مورد ابراء: موضوع ابراء باید معین و قابل تشخیص باشد.
• مشروعیت جهت ابراء: جهت ابراء باید مشروع باشد و مخالف قانون، نظم عمومی یا اخلاق حسنه نباشد.
• رعایت شکل مقرر قانونی: در ابراء دیون یا حقوقی که قانون شکل خاصی برای آنها مقرر کرده است، باید آن شکل رعایت شود.

آثار ابراء:

• سقوط دین یا حق: با ابراء، دین یا حق مورد ابراء ساقط می‌شود و دیگر به نفع ابراء کننده قابل مطالبه نیست.
• برائت ذمه مدیون: با ابراء، ذمه مدیون از دین یا حق مورد ابراء بری می‌شود.

نکات:

• **ابراء نیاز به قبول توسط ابراء شونده ندارد و با اعلام ابراء کننده، نافذ می‌شود.
• **ابراء می‌تواند کامل یا جزئی باشد. در ابراء کامل، دائن از تمام دین یا حق خود صرف نظر می‌کند، اما در ابراء جزئی، فقط از بخشی از دین یا حق خود صرف نظر می‌کند.
• **ابراء می‌تواند لفظی یا کتبی باشد.
• در برخی موارد، در قانون برای ابراء شرایط و تشریفات خاصی در نظر گرفته شده است. مانند ابراء مهریه در عقد نکاح.
• برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ارکان ابراء، باید به قانون مدنی، رویه قضایی و نظرات دکترین حقوقی مراجعه کنید.

توجه: این فقط یک خلاصه ی کلی از ارکان ابراء در قانون مدنی ایران است و برای کسب اطلاعات دقیق و مشاوره حقوقی در مورد این موضوع باید به وکیل دادگستری مراجعه کنید.

در اینجا به برخی از مواد قانونی مرتبط با ابراء اشاره می‌کنم:

• ماده 289 قانون مدنی: “ابراء عبارت است از اینکه دائن از حق خود، به اختیار صرف نظر کند.“
• ماده 290 قانون مدنی: “متعهد برای ابراء اهلیت داشته باشد. قصد ابراء داشته باشد. لفظ یا فعلی که نشان دهنده ابراء باشد، صادر کند.“
• ماده 291 قانون مدنی: “ابراء ممکن است مطلق و یا مقید باشد.“
• ماده 292 قانون مدنی: “ابراء ممکن است لفظی و یا کتبی باشد.“

شرایط صحت ابراء در قانون مدنی ایران

ابراء در قانون مدنی ایران به معنای صرف نظر کردن دائن از تمام یا قسمتی از حق خود به اختیار است.

برای اینکه ابراء صحیح و نافذ باشد، باید شرایطی را دارا باشد:

1. اهلیت طرفین:

• دائن (ابراء کننده): باید اهلیت قانونی برای اسقاط حق خود داشته باشد. به این معنی که باید عاقل، بالغ و رشید باشد و از نظر روانی در وضعیت مطلوبی باشد.
• مدیون (ابراء شونده): باید اهلیت قانونی برای دریافت ابراء داشته باشد. به این معنی که باید عاقل، بالغ و رشید باشد و از نظر روانی در وضعیت مطلوبی باشد.

2. معین بودن حق:

• حقی که ابراء می‌شود باید معین و مشخص باشد. به این معنی که نوع، ماهیت و متعلق آن باید به طور دقیق قابل شناسایی باشد.

3. اختیاری بودن ابراء:

• ابراء باید به اختیار دائن و بدون اکراه یا اجبار انجام شود. به این معنی که هیچ کس نباید دائن را به اجبار وادار به ابراء کند.

4. قابل اسقاط بودن حق:

• حقی که ابراء می‌شود باید قابل اسقاط باشد. برخی از حقوق، مانند حق عین، قابل اسقاط نیستند.

5. رعایت تشریفات قانونی:

• در برخی موارد، برای ابراء نیاز به رعایت تشریفات قانونی خاصی است. به عنوان مثال، ابراء اموال غیرمنقول باید به صورت کتبی و با حضور دو شاهد انجام شود.

6. عدم وجود مانع قانونی:

• برای ابراء نباید مانع قانونی وجود داشته باشد. به عنوان مثال، ابراء دینی که به نفع شخص ثالثی وثیقه‌گذاری شده است، باطل است.

در صورت فقدان هر یک از این شرایط، ابراء صحیح و نافذ نخواهد بود و ممکن است توسط مدیون یا اشخاص ثالث ذینفع مورد ایراد و اشکال قرار گیرد.

نکات:

• ابراء، یک عمل حقوقی یک‌طرفه است و فقط نیاز به رضایت دائن دارد.
• ابراء، به طور کلی غیرقابل رجوع است، به این معنی که دائن نمی‌تواند بعد از ابراء، حق خود را دوباره مطالبه کند.
• در برخی موارد، ابراء قابل رجوع است، مانند:
  • غلط در موضوع ابراء: اگر ابراء به دلیل غلط در موضوع حق انجام شده باشد، قابل رجوع است.
  • فریب یا اکراه: اگر ابراء به دلیل فریب یا اکراه انجام شده باشد، قابل رجوع است.
  • عدم علم به حق: اگر ابراء کننده در زمان ابراء از وجود حق خود بی‌اطلاع بوده باشد، ابراء قابل رجوع است.